www.gw03rzeszow.fora.pl

Ewelina21

Zestaw zagadnień obowiązujących w ramach zaliczenia wykładu pt. "Polityka celna UE":

1. Pojęcie integracji gospodarczej.
2. Scharakteryzuj strefę wolnego handlu.
3. Pojęcie unii celnej.
4. Polityka handlowa i jej główne instrumenty.
5. Podaj definicję polityki celnej.
6. Jakie są cele polityki celnej Unii Europejskiej.
7. Wymień główne akty prawne tworzące wspólnotowy system prawa celnego.
8. Czy możesz wymienić elementy taryfy celnej i krótko je scharakteryzować ewidentnie będące instrumentami polityki celnej Unii Europejskiej.
9. Co to jest Klauzula Najwyższego uprzywilejowania i wobec jakiej grupy krajów jest stosowana?
10. Zdefiniuj preferencyjny plafon taryfowy.
11. Zdefiniuj preferencyjny kontyngent taryfowy.
12. Jakie są różnice pomiędzy preferencyjny plafonem taryfowym a preferencyjnym kontyngentem taryfowym.
13. Jakie znasz preferencje celne będące następstwem dwu lub wielostronnych umów międzynarodowych lub uzgodnień na forum Światowej Organizacji Handlu (WTO).
14. Jakie znasz preferencje celne jednostronnie przyznane przez Unię Europejską.
15. Co to jest Generalny System Preferencji Celnych i wobec jakiej grupy krajów jest stosowany.
16. Co to jest system preferencji celnych krajów Afryki, Karaibów i Pacyfiku (AKP) i wobec jakich krajów jest stosowany.
17. Wymień przesłanki pozaekonomiczne mogące stanowić podstawę przyznania preferencji celnych przy przywozie towarów na wspólny obszar celny.
18. Jakie znasz środki ochrony ekonomicznej wspólnego obszaru celnego przed przywozem towarów z krajów trzecich.
19. Pojęcie dumpingu i subwencji, jakie są różnice.
20. Jaki muszą być spełnione łącznie przesłanki aby można było wprowadzić środki antydumpingowe.
21. W jaki sposób może być ustalone cło antydumpingowe.
22. W jakich okolicznościach ma miejsce subsydiowanie towarów w międzynarodowym obrocie towarowym.
23. Jakie rodzaje subsydiów nie podlegają ochronie w międzynarodowym obrocie towarowym.
24. W jakich okolicznościach i w jakiej formie można zastosować środek ochrony związany z nadmiernym przywozem towarów na wspólny obszar celny.
25. Jakie towary naruszają prawa własności intelektualnej w międzynarodowym obrocie towarowym, podaj ich definicję.
26. Wymień główne umowy i konwencje międzynarodowe w sprawach celnych.
27. Jakie konwencje i porozumienia międzynarodowe regulują stosowanie tzw. elementów kalkulacyjnych.
28. Scharakteryzuj konwencje w sprawie harmonizacji postępowania celnego z Koyto.
29. Wymień główne postanowienia konwencji TIR.
30. Wymień wspólne zadania administracji celnych w państwach członkowskich Unii Europejskiej.

Europejska integracja gospodarcza: (notatki od prof. Witkowskiego)

[link widoczny dla zalogowanych]

CZĘŚĆ I

Międzynarodowy obrót towarowy to jeden z pierwszych przejawów gospodarczej aktywności człowieka po ukształtowaniu się państwa i jego integralnego elementu będącego świadectwem suwerenności jakim są granice owego państwa. Początkowo, w pierwotnym stadium przybierał on postać wymiany dóbr - towarów, które nie występowały lub były w niewystarczającej ilości na terytorium danego państwa.

W raz z rozwojem społeczno – ekonomicznym przeobrażeniom ulegały formy międzynarodowego obrotu towarowego dostosowując się do bieżących oraz perspektywicznych potrzeb i możliwości uczestniczących w nich państw i społeczeństw.
Wizja geograficznego, międzykontynentalnego rozszerzenia obrotu towarowego a także doskonalenie sposób i środków służących do jego praktycznej realizacji było niezaprzeczalnym impulsem dla postępu cywilizacyjnego człowieka i jego otoczenia.

W procesie kształtowania możliwości prowadzenia międzynarodowego obrotu towarowego uczestniczy od jego zarania państwo, to ono modeluje możliwości jego praktycznej realizacji nadając im postać obowiązujących regulacji prawnych.
Z kolei one są konsekwencją podjętych decyzji politycznych odnośnie jego roli i miejsca w ekonomiczno – politycznym środowisku międzynarodowym.
Uogólniając, na przestrzeni ostatnich stuleci mogliśmy obserwować w tym zakresie ścieranie się dwu tendencji wywierających decydujący wpływ na kształtowanie realiów międzynarodowego obrotu towarowego.
Były nimi protekcjonizm i liberalizm z ich różnymi formami.

Teoria i praktyka tych dwu nurtów filozofii ekonomicznej złożyła się na proces europejskiej integracji gospodarczej zapoczątkowany poszukiwaniem podstaw bezpiecznego ładu po zakończeniu najtragiczniejszej z dotychczasowych wojen światowych a sięgający na obecnym poziomie wizji wspólnoty politycznej i ekonomicznej dwudziestu siedmiu państw naszego kontynentu.
Proces ten w znacznej mierze jest sukcesem wspólnej polityki celnej, wspólnotowego prawa celnego, których genezą były Traktaty tworzące Europejska Wspólnotę Węgla i Stali (EWWiS), Europejską Wspólnotę Gospodarczą (EWG) i Europejska Wspólnotę Energii Atomowej (Euroatom).

W realiach wolności gospodarczej, międzynarodowy obrót towarowy, kształtowany jest i praktycznie realizowany poprzez samodzielne nawiązywanie kontaktów i prowadzenia transakcji przez osoby działające w tym zakresie.
To one poszukują swoich zagranicznych partnerów, prowadzą negocjuje handlowe, analizują ryzyko podjęcia takiej współpracy.
Najczęściej czynności te prowadzą do podpisania kontraktów, określających wzajemne prawa i obowiązki oraz w końcowym efekcie do operacji przywozu - importu uzgodnionego towaru na obszar określonego państwa ewentualnie jego wywozu - eksportu do kraju przeznaczenia będącego siedzibą partnera wzajemnych uzgodnień handlowych.

Polityka handlowa, określana mianem zagranicznej polityki gospodarczej, zgodnie z opiniami znawców przedmiotu wyraża różne formy aktywności ekonomicznej rządów zmierzające do oddziaływania na rozmiary, kierunki oraz strukturę obrotów w handlu zagranicznym.
Najczęściej ma ona na celu;
- zapewnienie szeroko rozumianej ochrony krajowej produkcji,
- ochrony krajowego poziomu zatrudnienia,
- ochronę bilansu płatniczego (handlowego).

Cele te można realizować przy pomocy instrumentów taryfowych i pozataryfowych.

W prezentowanym poniekąd klasycznym ujęciu polityki handlowej kreowanie i zarządzanie instrumentami taryfowymi odbywało się w oparciu o ustalenia będące emanacją polityki celnej.
Trzeba mieć świadomość, iż to teoretyczne założenie nie do końca odzwierciedla rzeczywistość, związaną z działaniami realizowanymi przez administracje celne w warunkach współczesnego obrotu towarowy m. in. w zakresie zapewnienia porządku i bezpieczeństwa publicznego.
Polityka celna często przenika i wzajemnie oddziałuje na inne polityki sektorowe związane z międzynarodowym obrotem towarowym.

Mając na uwadze realia współczesnego międzynarodowego obrotu towarowego, aktywność państwa w zagranicznej polityce ekonomicznej można postrzegać w kategoriach współpracy gospodarczej z zagranicą.
Należy przez nią rozumieć świadomą działalność państwa w kształtowaniu stosunków gospodarki narodowej z jej otoczeniem.
W przypadku międzynarodowych stosunków gospodarczych działalność ta będzie związana z wymianą towarową, wymianą usług i obrotami kapitałowymi.

Wielu teoretyków i praktyków podejmujących problematykę celną w okresie powojennym sprowadzało politykę celną do tworzenia i administrowania taryfą celną określając ją mianem polityki celno – taryfowej.
Potwierdza to S Waschko twierdząc, że najważniejszym zagadnieniem w polityce celnej stanowią cła, ich rodzaje, cele, nazwy, formy, wysokości, podstawy wymiaru, zróżnicowanie oraz taryfy celne – ich nomenklatura, ilość, kolumn i ich przeznaczenie.
Podobnie polityka celna była postrzegana przez innych teoretyków tego okresu, sprowadzano ją przykładowo do wyboru przez państwo określonych celów do osiągnięcia, ustalenia dla nich pewnej hierarchii ważności i – z drugiej strony – do takiego sposobu wykorzystania ceł aby osiągnąć wybrane przez państwo cele.

Przeobrażeniom ustrojowym roku 1989 towarzyszyła zamiana teoretycznego i praktycznego postrzegania polityki celnej i zadań w nowych warunkach gospodarki rynkowej.
Przykładowo można zaprezentować tu pojęcia polityki celnej charakterystyczne dla pierwszego okresu polskiej transformacji, określano ją jako ważny element polityki gospodarczej Polski, który mógł pełnić funkcję ochronną produkcji krajowej (zwłaszcza w warunkach trudności rozwojowych i problemów związanych ze strukturą bilansu płatniczego) a także ważną funkcję antyrecesyjna.

Kilku autorów w różnych ujęciach prezentuje szczegółowe zadania związane z ówczesnymi celami i rolą polityki celnej, do których należała;
- ochrona rynku krajowego,
- krajowej produkcji,
- promocja eksportu.
Brak jest natomiast w tych ujęciach polityki celnej całościowej prezentacji jej obszaru zainteresowania.

Ewolucję pojęcia polityki celnej można obserwować również u teoretyka i praktyka polskiego cła W. Czyżowicza.
W połowie lat dziewięćdziesiątych ujmował politykę celną;
- jako działalność państwa i jego organów związaną z ochroną interesów narodowych w obrocie międzynarodowym,
-polegającą na tworzeniu norm i regulacji prawnych o charakterze autonomicznym lub na przyjmowaniu międzynarodowych standardów wynikających z umów międzynarodowych: porozumień lub konwencji
- oraz wprowadzaniu ich do własnej praktyki życia społeczno-gospodarczego.

Rozwój a w zasadzie przeobrażenia w obszarze polityki celnej i jej roli w kształtowaniu stosunków z otoczeniem międzynarodowym spowodowało również rozszerzenie pojęcia polityki celnej postrzeganej jako
- całokształt działalności państwa lub organizacji międzynarodowej i jego lub jej organów,
- związana z rozstrzyganiem sprzeczności i ochroną oraz promocją interesów narodowych lub państw członkowskich oraz ugrupowania integracyjnego jako całości w międzynarodowym obrocie towarowym
- polegająca na tworzeniu norm i regulacji prawnych autonomicznych lub na przyjmowaniu międzynarodowych standardów wynikających z umów (układów, porozumień czy konwencji) oraz wprowadzaniu ich do własnej praktyki życia społeczno - gospodarczego,
- po to by zapewnić nadrzędność interesów własnych nad interesami publicznymi innych wielkich grup społecznych zorganizowanych w państwie lub sojuszu międzynarodowym.

Warto zwrócić uwagę na podobne szerokie i kompleksowe, podejście do polityki celnej w teorii i praktyce wschodnich sąsiadów Polski.
Ilustruje to jej zakres definicyjny przyjęty w rosyjskim kodeksie celnym, gdzie polityka celna została określona jako część wewnętrznej i zewnętrznej polityki Federacji Rosyjskiej.
Szerokie nakreślenie zadań stawianych przed polityką celną Rosji znajduje odzwierciedlenie w teoretycznych ujęciach definicyjnych.
Oto kilka przykładów teorii polityki w nauce rosyjskiej - polityka celna to wykorzystanie przez państwo systemu instrumentów, praw i procedur regulujących, w interesie gospodarki narodowej, obrót towarów przez granicę celną.

Inna definicja brzmi następująco, polityka celna to realizacja polityki gospodarczej państwa środkami i metodami regulacji celnych, którymi nierozłącznymi są należności celne i kontrola celna.
Definiując politykę celną wskazywany jest jej cel, a więc polityka celna to system szeroko rozumianych przedsięwzięć polityczno-prawnych, gospodarczych i organizacyjnych, skierowanych na ochronę zewnętrznych i wewnętrznych interesów ekonomicznych mających na celu dynamiczne zmiany społeczno-gospodarcze w warunkach kształtowania stosunków rynkowych.

Precyzyjnym, ale również szerokim ujęciem polityki celnej posługuje się ukraiński kodeks celny wskazując, że jest to system zasad i kierunków działalności państwa w sferze zabezpieczenia swoich ekonomicznych interesów oraz bezpieczeństwa przy pomocy środków taryfowych i pozataryfowych w handlu zagranicznym.

Podsumowując można stwierdzić, że polityka celna jest całokształtem działań podejmowanych przez określony podmiot prawa międzynarodowego w zakresie pożądanego kształtowania obrotów towarowych z krajami trzecimi, działania te są rezultatem przyjętych decyzji politycznych zmierzających do ochrony rynku wewnętrznego oraz promocji towarów własnych, są one realizowane poprzez przyjęcie obowiązującego porządku prawnego w zakresie międzynarodowego obrotu towarowego.
W znacznej mierze stanowi on implementację standardów wypracowanych przez społeczność międzynarodową w umowach i konwencjach zmierzających do regulowania międzynarodowego obrotu towarowego, wzbogacony jest on o określone autonomiczne rozwiązania uwzględniające uwarunkowania danego państwa lub ugrupowania gospodarczego.

Przedmiotem polityki celnej są wszelkie formy przemieszczania się towarów w międzynarodowym obrocie towarowym. Przemieszczaniu temu towarzyszą działania państwa w sferze kształtowania pożądanych warunków dla jego praktycznej realizacji.
Osiągane są one najczęściej poprzez konsens uwzględniający obecny i przyszły stan prawny.
Realizację tego celu można osiągnąć poprzez negocjacje dwu lub wielostronne obejmujące uczestników międzynarodowych stosunków ekonomicznych, ewentualnie mogą być one prowadzone w ramach organizacji międzynarodowych.

W odniesieniu do podmiotu polityki celnej możemy dokonać wyodrębnienia podmiotu czynnego i podmiotu biernego tejże polityki.
Podmiotem czynnym będącym zarazem jej kreatorem i praktycznym realizatorem jest państwo, ugrupowanie integracyjne lub organizacja międzynarodowa, a w szczególności jej organy m. in. parlament, rada, rząd, komisja, administracja celna, komitet.
Podmiotem biernym jest natomiast adresat ustaleń dokonanych w ramach polityki celnej a więc osoby uczestniczące w międzynarodowym obrocie towarowym, osoby fizyczne, osoby prawne i stowarzyszenia osób nie posiadające osobowości prawnej.

Polityka celna może być klasyfikowana w zależności od przyjętego kryterium.
W przypadku zastosowania kryterium oddziaływania polityki celnej na poszczególne sfery życia społeczno – gospodarczego może wyróżnić;
- politykę celna w ujęciu mikro,
- politykę celną w ujęciu mezo,
- politykę celną w ujęciu makro.

W zależności od obciążeń celnych oraz stosowania barier i ograniczeń międzynarodowego obrotu towarowego można wyróżnić politykę celną liberalną i politykę celną protekcjonistyczną.

Polityka celna ze względu na perspektywę czasową może mieć charakter krótkookresowy lub długookresowy.

Polityka celna nie znalazła swego jednoznacznego zdefiniowania z dokumentach Wspólnot Europejskich.
Tym niemniej można, stwierdzić, iż jest to wspólne, ujednolicone działanie zmierzające do realizacji zadań związanych z określonymi obszarami aktywności w zakresie obrotu towarowego pomiędzy państwami członkowskimi a krajami trzecimi.
Obszary te możemy zidentyfikować dzieląc je na poszczególne grupy.

Do pierwszej należy prawidłowy pobór ceł przez administracje celną, jest to szczególnie ważne w przypadku państw tworzących unię celną a więc wspólny obszar celny. Oznacza tym samym realizację przez administrację celną funkcji fiskalnej.

W przypadku współczesnych regulacji celnych istotną rolę przy poborze należności celnych pełni rzetelne i prawidłowe zachowanie importerów korzystających z uproszczeń czynności celnych.
W swojej najszerszej formie związane są one również z samodzielnym obliczaniem i uiszczaniem zobowiązań celnych i podatkowych, sytuacja taka dodatkowo wymaga efektywnej kontroli ze strony władz celnych mających na celu uniemożliwienie ewentualnych uchybień w uiszczanych opłatach.

Druga grupa to zapewnienie ekonomicznej i pozaekonomicznej ochrony zarówno interesów finansowych wspólnego budżetu unijnego ale także interesów wspólnotowych przedsiębiorców.
Ochrona ekonomiczna związana jest nie tylko z prawidłowym egzekwowaniem przepisów regulujących obrót towarowy z krajami trzecimi.
Może wynikać ona wprost z ustawodawstwa celnego jak przykładowo ustalenie wartości celnej lub pochodzenia towarów, a więc dwu instytucji mających bezpośredni wpływ na wysokość należności celnych.

Należy jednak mieć na uwadze, że ochrona ekonomiczna to również realizacja ustawodawstwa regulującego zabezpieczenie Wspólnotę przed tzw. tanim importem mogącym prowadzić do zniekształceń zasad wolnej konkurencji.
Instrumentami przeciwdziałającymi tym zjawiskom są m. in. cła antydumpingowe, cła wyrównawcze lub realizacja środków ochronnych w ramach Wspólnej Polityki Rolnej (WPR).

Obszarem bodaj współcześnie najszerszym i podlegającym szczególnej ochronie jest zapewnienie społeczeństwu europejskiemu m. in. bezpieczeństwa i porządku publicznego, zdrowia ludzi i zwierząt, ochrona środowiska naturalnego, dziedzictwa kulturowe i własności intelektualnej.
Wartości te wchodzą w zakres szeroko pojętej ochrony pozaekonomicznej.

Grupa trzecia to instrumenty polityki celnej wspierające eksportu, a w konsekwencji bezpośrednio wpływające na wzrost gospodarczy, zwłaszcza regionów nadgranicznych.
Instrumentami tymi jest chociażby odformalizowanie procedur eksportowych, uproszczenie obrotu o niewielkim znaczeniu ekonomicznym, przyspieszenie procedur zwrotu podatków pośrednich.

Przedstawione zadania stawiane przed twórcami i realizatorami wspólnej polityki celnej mogą być osiągnięte poprzez propagowanie i realizację następujących celów:

- popieranie handlu światowego,
- promocja uczciwego handlu,
- podnoszenie gospodarczej atrakcyjności Unii Europejskiej dla inwestycji przemysłowych i handlowych,
- sprzyjanie tworzeniu nowych miejsc pracy,
- promocja wszechstronnego rozwoju,
- zapewnienie unijnym obywatelom i przedsiębiorcom we wszystkich dziedzinach związanych z eksportem i importem ochrony w najbardziej skuteczny, jednolity i przejrzysty sposób,
- praktyczne ułatwienie systemu poboru dochodów, ceł, podatków VAT i akcyzowego,
- zbieranie podstawowych danych statystycznych.

Uwzględniając obszar oddziaływania polityki celnej oraz zakres jej powiązań z całokształtem życia społeczno - ekonomicznego Unii Europejskiej można stwierdzić, że bez jej prawidłowej, jednolitej realizacji nie możliwe byłoby praktyczne funkcjonowanie czterech podstawowych wolności wewnętrznego rynku europejskiego związanych ze swobodnym przepływem towarów, usług, osób i kapitałów oraz efektywna realizacja Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) a również realna możliwość koordynacji wspólnej polityki gospodarczej i monetarnej.
Obserwując i analizując realia, w jakich prowadzony jest współczesny międzynarodowy obrót towarowy, a w szczególności obrót pomiędzy wspólny obszarem celnym a krajami trzecimi nie sposób nie dostrzegać zmian i swoistego przeniesienia punktu ciężkości w skali zadań stawianych przed polityka celną.

Współczesne realia przenoszą punkt ciężkości w praktycznej realizacji polityki celnej w znacznej mierze na problematykę związaną z ochroną pozaekonomiczną. To gwarancja, że towary będące przedmiotem międzynarodowego obrotu towarowego nie staną się m. in. zagrożeniem dla bezpieczeństwa i porządku publicznego.
To zadanie nader ważne w obliczu realnego zagrożenia terrorystycznego wyznaczonego wydarzeniami 11 września 2001 r. w Stanach Zjednoczonych, zamachami w Madrycie i Londynie.

Do podstawowych wskaźników tego bezpieczeństwa należy nie tylko bilans handlowy czy płatniczy, uczciwa czy nie konkurencja na rynku wewnętrznym, ochrona zdrowia ludności (np. przed napływem żywności mogącej być źródłem niebezpiecznej choroby - choćby tzw. ,,ptasia grypa” czy choroba Creutzfeldta - Jacoba, czyli tzw. ,,choroba wściekłych krów”, ochrona własnego dziedzictwa kulturowego przed grabieżą, etc.) ale i - tak jak ma to miejsce obecnie - stopień ochrony przed nielegalnym obrotem bronią czy towarami nuklearnymi (rozczepianymi) lub binarnego przeznaczenia, narkotykami, produktami genetycznie modyfikowanymi czy biomateriałami mogącymi mieć znaczenie dla bezpieczeństwa społecznego, zwłaszcza w kontekście zagrożenia bioterroryzmem.

Zgodnie z prezentowanym poglądem najskuteczniejszym instrumentem polityki celnej jest właściwie ukształtowany system prawa regulujący międzynarodowy obrót towarowy.

Podobnie jak w przypadku polityki celnej pewne trudności napotyka zdefiniowanie pojęcia systemu celnego i samego prawa celnego.

W odniesieniu do systemu celnego można dokonać podziału ze względu na zakres przedmiotowych regulacji.

W wymiarze węższym pierwszoplanowa jest jego funkcja ekonomiczna związana z poborem cła i prowadzeniem postępowania celnego.

W szerszym natomiast spojrzeniu postrzegane są różne cele i instrumenty polityki gospodarczej prowadzonej w międzynarodowym otoczeniu a realizowane przez administrację celną.
Mogą wynikać one bezpośrednio z regulacji celnych, a mogą być zadaniami wykonywanymi przez administrację celną na podstawie umów międzynarodowych lub regulacji odrębnych dotyczących przykładowo ochrony zdrowia i życia ludzi i zwierząt lub ochrony środowiska naturalnego.

Teoretyczne określenie prawa celnego napotyka na różnorodne problemy definicyjne, nie posiadając w zasadzie identycznego ujęcia ani w doktrynie, ani w literaturze poświęconej temu zagadnieniu.
Stanowisko to w pełni podziela wielu autorów, którzy odnoszą się do cła i prawa celnego w sposób opisujący wybrane pojęcie będące myślowym odzwierciedleniem i całościowym ujęciem istotnych cech zjawisk regulujących przez prawo celne, czyli analizując instytucje prawno celne.

Autorzy teoretycznych ujęć prawa celnego odwołują się do pojęcia definicyjnego wskazującego i słusznie na jego ewolucyjnych charakter, określającego prawo celne
- jako gałąź prawa wyodrębniającą się ze względu na swoistość przedmiotu regulacji z prawa finansowego i prawa daninowego, obejmując regulacje zasad obrotu towarowego z zagranicą, pobieranie z tego tytułu ceł i innych należności celnych, postępowania celnego, kontroli celnej, organizacji i funkcjonowania administracji celnej.

Szeroko i opisowo ujmuje także prawo celne F. Prusak pisząc, że prawo celne
- to nie tylko sama ustawa, lecz również liczne przepisy wykonawcze (…) obejmujące wiele przepisów związkowych z zakresu różnych dziedzin prawa, regulujących różnorodne zagadnienia powiązane z obrotem towarowym z zagranicą oraz ustrojem organów celnych i postępowania przed nimi w sprawach objętych regulacją prawa celnego.

W publikacjach W. Wojtowicz prawo celne określane jest - zespołem norm prawnych regulujących dokonywanie obrotu towarowego z zagranicą, pobieranie z tytułu takiego obrotu ceł i innych należności celnych, a także przeprowadzenie kontroli dokonywanego obrotu.

Zbliżony pogląd w zakresie zdefiniowania prawa celnego prezentuje A. Kuś stojąc na stanowisku,
- że jest to zespół norm prawnych regulujących międzynarodowy obrót towarami, pobieranie z tytułu takiego obrotu ceł, innych należności oraz podatków pośrednich, prawa i obowiązki podmiotów dokonujących tego obrotu oraz ustrój, prawa i obowiązki organów stanowiących, kontrolujących i egzekwujących przestrzeganie tych norm.

Definiując bezpośrednio pojęcia wspólnotowego prawa celnego W. Czyżowicz wskazał,
- że jest to ogół norm i procedur regulujących międzynarodowy obrót towarami, prawa i obowiązki podmiotów dokonujących tego obrotu oraz ustrój, prawa i obowiązki władz stanowiących i egzekwujących przestrzeganie tych norm w interesie racji stanu państwa lub państw członkowskich międzynarodowej organizacji integracyjne.

Podsumowując problematykę związaną z teoretycznym ujęciem prawa celnego, mając na uwadze zmiany w postrzeganiu polityki celnej i systemów celnych można - moim zdaniem – sformułować pojęcie prawa celnego jako;
- zespołu norm prawnych tworzących całokształt zasad i tryb praktycznej realizacji międzynarodowego obrotu towarowego.
Z owych zasad i trybu wynikać będą dwa filary współczesnych regulacji celnych, do których należą możliwości postępowania z towarem oraz problematyka współczesnego cła określanego mianem długu celnego.
Kolejnym elementem wynikającym z przyjętych zasad, są niezbędne dla ich praktycznej realizacji regulacje o charakterze organizacyjno – porządkowym związane z warunkami dokonywania przywozu i wywozu towarów oraz prawa i obowiązki osób dokonujące tych operacji, a także relacjonują z nimi zadania kontrolne organów państwa.

Prawo celne składa się z trzech integralnych części, do których należy;
- prawo celne materialne, - prawo celne proceduralne, - prawo celne ustrojowe.
Prawem celnym materialnym są normy regulujące zasady obrotu towarowego pomiędzy określonym obszarem celnym a krajami trzecimi, a więc prawa i obowiązki osób uczestniczących w tym obrocie oraz uprawnienia i obowiązki organów celnych. Prawem celnym proceduralnym są normy służące realizacji prawa materialnego, a więc sposób praktycznego wykonania praw i obowiązków osób uczestniczących w tym obrocie oraz zasady i tryb postępowania organów celnych.
Prawo celne ustrojowe to normy określające ustrój i zakres działania organów celnych.

Prawo celne konstruowane jest w oparciu o zasady odpowiadające współczesnym zadaniom stawianym przed regulacjami celnymi w znacznej mierze determinującymi warunki realizacji międzynarodowego obrotu towarowego.
Zasady te są podstawowymi wytycznymi (dyrektywami) prawa celnego.

Należą do nich;
- zasada swobody międzynarodowego obrotu towarowego,
- zasada równego traktowania towarów w międzynarodowym obrocie towarowym,
- zasada równości osób uczestniczących w międzynarodowym obrocie towarowym,
- zasada powszechności należności celnych, - zasada dostępności do informacji dotyczącej prawa celnego.

Przeprowadzając analizę przepisów celnych można wyodrębnić kilka jego podstawowych funkcji prawa celnego.

Są one następujące;
- funkcja fiskalna, - funkcja regulacyjna wielkość obrotu towarowego z krajami trzecimi,
- funkcja społeczna, - funkcja organizacyjno - porządkowa, - funkcja równowagi finansowej .

Powstanie i rozwój Wspólnot Europejskich, prowadzenie przez nie jednolitych działań na arenie międzynarodowej, chociażby w zakresie realizacji wspólnej polityki rolnej lub wspólnej polityki celnej wymagało ukształtowania wspólnych podstaw prawnych.
Zarówno w teorii jak i praktyce stosunków międzynarodowych ukształtował się wyodrębniany system prawa posiadający elementy charakterystyczne dla prawa krajowego i prawa międzynarodowego.

Prawo wspólnotowe ze względu na swój charakter i obowiązujące zasady nie zawsze może być w pełni bezpośrednio stosowane. Znaczna część rozporządzeń nie posiada dostatecznej sprawności niezbędnej dla ich praktycznej realizacji. Ma wówczas miejsce interwencja prawotwórczą państw członkowskich.

Wspólnotowe prawo celne stanowi element wspólnotowego porządku prawnego opartego na jednolitych zasadach obowiązujących na poziomie Wspólnoty oraz w poszczególnych państwach członkowskich.
Do zasad tych należy; - nadrzędność prawa wspólnotowego nad prawem krajowym, - autonomiczność prawa wspólnotowego, - bezpośredniość stosowania prawa wspólnotowego, - zasada równości, - zasada solidarności, - zasada subsydiarności.

Źródła prawa wspólnotowego są
źródłami pierwotnymi, do których zalicza się traktaty założycielskie, protokoły do nich, późniejsze traktaty modyfikujące traktaty założycielskie oraz umowy międzynarodowe (…) oraz źródłami wtórnymi, do których zaliczamy akty stanowione przez organy Wspólnot tj. rozporządzenia, dyrektywy, decyzje, zalecenia i opinie zwłaszcza Rady i Komisji.

Mając na uwadze ukształtowanie wspólnotowego prawa celnego uzasadnionym jest zwrócenie uwagi na miejsce w tym procesie umów międzynarodowych. Najczęściej określane są one mianem konwencji regulując pewien zakres zagadnień związanych z problematyka międzynarodowego obrotu towarowego.
Prawo celne, uwzględniając teoretyczne założenia i praktyczne działania w ramach polityki celnej kształtowane jest w oparciu o standardy przyjęte przez społeczność międzynarodową. Konsekwencją podpisania lub przystąpienia do umowy międzynarodowej jest recypowanie na grunt prawa wewnętrznego jej postanowień.

Organy Wspólnot Europejskich (Europejska Wspólnota Gospodarcza, Europejska Wspólnota Energii Atomowej), które zgodnie ze zdaniem teoretyków przedmiotu posiadają podmiotowość prawną mogą tworzyć porządek prawny obowiązujący państwa członkowskie, będące jednocześnie członkami Unii Europejskiej.
Akty prawne przyjmowane są w formie rozporządzeń, dyrektywy, decyzji oraz zaleceń i opinii.

Ze względu na konieczność jednolitości obowiązywania i stosowania prawa celnego na całym wspólnym obszarze celnym rozporządzenia tworzą prawną podstawę wspólnotowego systemu celnego.

Możemy do niego zaliczyć;
- rozporządzenie Rady (EWG) nr 2913/92 z dnia 12 października 1992 r. ustanawiające Wspólnotowy Kodeks Celny, - rozporządzenie Komisji (EWG) nr 2454/93 z dnia 2 lipca 1993 r. ustanawiające przepisy w celu wykonania rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Celny,
- rozporządzenie Rady (EWG) nr 918/83 z dnia 28 marca 1983 r. ustawiający wspólnotowy system zwolnień celnych, - rozporządzenie Rady (EWG) nr 2658/87 z dnia 23 lipca 1987 r. w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wspólnej Taryfy Celnej.

Specyfika prawa wspólnotowego stanowiącego pośrednie ogniwo pomiędzy prawem międzynarodowym a prawem krajowym powoduje, że elementem niezbędnym do właściwego funkcjonowania wspólnotowych regulacji prawnych, w tym również tworzących wspólnotowy system prawa celnego niezbędne jest jego uzupełnienie przez krajowy, wewnętrzny porządek prawny państwa członkowskiego.

Podstawowymi aktami krajowego prawa celnego wprowadzonymi w celu stworzenia możliwości pełnego i prawidłowego stosowania Wspólnotowego Kodeksu Celnego i jego przepisów wykonawczych są następujące ustawy; - prawo celne, - wprowadzająca przepisy ustawy prawo celne.
Na podstawie tych regulacji zostało wprowadzonych w drodze rozporządzeń szereg aktów wykonawczych szczegółowo precyzujących określone instytucje i sytuacje występujące w obrocie towarowym z krajami trzecimi np. dotyczące długu celnego lub konwojowania i strzeżenia towarów. Większość z nich została wydana samodzielnie przez Ministra Finansów lub w konsultacji z innymi właściwymi ministrami np. Gospodarki lub Zdrowia i Ochrony Społecznej.

Regulacje prawne kształtujące zasady i tryb obrotu towarowego pomiędzy określonym obszarem a innymi krajami stanowią także podstawę poboru należności celnych.
Owo współczesne cło przechodzące ogromne przeobrażenia w zakresie swej roli i miejsca w międzynarodowym obrocie towarowym od wieków postrzegane jest w kategoriach obciążeń fiskalnych związanych z przemieszczaniem towarów przez granicę. Od wieków stanowiło ono również podstawową instytucję prawa celnego, regulującego tryb poboru cła, które importer lub eksporter musi uiścić na rzecz budżetu państwa przy dokonywaniu operacji przywozu – importu towaru na określone terytorium lub jego wywozu - eksportu z tegoż terytorium.

W literaturze przedmiotu cło traktowane jest często jako swoista danina o specyficznych cechach zbliżonych w swoim charakterze do opłat podatkowych. Pobierane jest ono bowiem w związku z wydaniem zgody władzy państwowej na przekroczenie granicy celnej przez towar. Wprowadzenie ceł oznacza, że importer musi zapłacić na rzecz państwa sumę ustaloną jako określoną część sumy światowej danego dobra.

Cło, jest świadczeniem pieniężnym nieodpłatnym, to znaczy, że osoba uiszczająca cło nie uzyskuje jakiegoś świadczenia ze strony państwa z tytułu zapłaconego cła, a tym bardziej świadczenia równego kwocie zapłaconego cła.

Przedmiotem cła może być, współcześnie przynajmniej teoretycznie każda forma przemieszczania towaru przez granicę celną;
- przywóz na określony obszar celny - import,
- wywóz z określonego obszaru celnego - eksport,
- przewóz przez określony obszar celny - tranzyt.
Podmiotem cła są organy państwa ustanawiające i egzekwujące jego pobór np. parlament, rząd, minister finansów, administracja celna, można określić je mianem podmiotu czynnego oraz podmioty będące płatnikiem cła, a więc praktycznie realizujące międzynarodowy obrót towarowy, określane mianem podmiotu biernego.

Analizując zaprezentowaną definicję cła możemy wyodrębnić określone jej elementy charakteryzujące intencje i cele władzy państwowej ustanawiającej poszczególne rodzaje opłat celnych.
Mają one wywołać lub utrwalić pożądane z punktu widzenia władzy państwowej efekty ekonomiczne, społeczne a również polityczne.W zależności od przyjętego kryterium charakteryzującego określone interesy można wyodrębnić różne rodzaje ceł.

Pierwotnym wyróżnikiem ceł pozwalających na ich podział jest powód ich ustanowienia i egzekwowania.
Według tego kryterium rozróżniamy następujące rodzaje ceł:
- cła fiskalne i cła ochronne,
Mając na uwadze kryterium sposobu podejmowania decyzji o ustanowieniu ceł i wysokości stawek celnych może wyróżnić następujące rodzaje ceł:
- cła konwencyjne i cła autonomiczne.
Kolejnym kryterium, będącym pewnym reliktem historii celnictwa jest kierunek przemieszczania towarów w obrocie międzynarodowym. W tym przypadku możemy wyróżnić następujące rodzaje ceł;
- cła przywozowe – importowe, cła wywozowe – eksportowe oraz cła tranzytowe.

Ze względu na funkcje ceł można dokonać następującego podziału:
- funkcja fiskalna cła jest konsekwencją dążenia władzy państwowej do zwiększania dochodów budżetowych,
- funkcja społeczno-ekonomiczna stosowana w celu realizacji określonej polityki handlowo-celnej państwa,
- funkcja informacyjna dostarczająca danych w zakresie skali i kierunku przywozu towarów na dany obszar celny.

Ewelina21

CZĘŚĆ II

Międzynarodowa integracja gospodarcza to istnienie i rozwijanie różnych form współpracy i wzajemnych relacji prawno - ekonomicznych państw uczestniczących w międzynarodowych stosunkach gospodarczych.

Priorytetowym celem procesów integracyjnych jest stworzenie prawnych podstaw i realizacja przedsięwzięć zmierzających do zespolenia systemów gospodarczych państw w nim uczestniczących.

W procesie integracji gospodarczej można wyodrębnić dwa obszary działań, po pierwsze związanych ze stopniowym znoszeniem ograniczeń dzielących krajowe - wewnętrzne systemy gospodarcze np. likwidacja ceł, barier taryfowych i pozataryfowych.

Drugim obszarem jest tworzenie nowych więzów odpowiadającym potrzebom połączonych, zespolonych systemów ekonomicznych, harmonizacja prawa oraz polityki gospodarczej państw objętych integracją np. tworzenie połączonych systemów komunikacyjnych lub prawnych podstaw do swobodnego przepływu towarów.

Nadrzędnym celem integracji gospodarczej jest osiągnięcie określonych korzyści finansowych.

Powinny wpływać one pozytywnie na rozwój społeczno - ekonomiczny poszczególnych państw uczestniczących w tych procesach. Osiągnięcie tego celu jest możliwe poprzez właściwą politykę importową, która powinna preferować przywóz maszyn, technologii, licencji, know - how, surowców i materiałów do produkcji.
Korzyści finansowe osiągane są również dzięki stwarzaniu sprzyjających warunków nie tylko w sferze produkcji, ale również w obszarze międzynarodowego obrotu towarowego.
Sprzyja temu zniesienie wewnętrznych barier, ewentualnie prowadzenie wspólnej polityki handlowej, co umożliwia rozszerzenie sprzedaży własnych towarów za granicą.

Teoria międzynarodowej integracji gospodarczej poparta dotychczasową praktyką wyróżnia jej następujące formy;
- strefa wolnego handlu, - unia celna, - wspólny rynek, - unia walutowa, - unia gospodarcza, - unia polityczna.

Mając na uwadze zakres oddziaływania instytucji prawa celnego w międzynarodowym obrocie towarowym zasadnym jest wyodrębnienie dwóch pierwszych form integracji gospodarczej, którymi są strefa wolnego handlu i unia celna.

Pierwszą, można określić jako pierwotną formą integracji gospodarczej nie mającej wpływu na suwerenność jej uczestników jest strefa wolnego handlu.
To forma ugrupowania integracyjnego, w którym kraje uczestniczące znoszą cła i inne bariery we wzajemnej wymianie handlowej ale zachowują autonomię w stosunku do krajów trzecich.
W praktyce oznacza to niezależne, suwerenne kształtowanie obowiązujących regulacji prawnych stosowanych w kontaktach handlowych, w tym przepisów prawa celnego, z krajami nie należącymi do umowy o wolnym handlu.
Pozwala to na swobodne ustanawianie środków ochrony rynku lub instrumentów preferencyjnych w międzynarodowym obrocie towarowym.

Umowy o wolnym handlu, których celem jest tworzenie stref wolnego handlu mogą być porozumieniami wielostronnymi lub dwustronnymi.
Przykładami wielostronnych umów o wolnych handlu jest m. in. porozumienie zawarte pomiędzy Stanami Zjednoczonymi, Kanadą i Meksykiem określane Północnoamerykańskim Układem Wolnego Handlu (NAFTA) lub Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu (EFTA) powołane zgodnie z umową o wolnym handlu podpisaną w Sztokholmie, której obecnie stronami są Islandia, Lichtenstein, Norwegia, Szwajcaria.
Do umów dwustronnych o wolnym handlu można zaliczyć m. in. obowiązujące do 1 maja 2004 r. porozumienia Polski z Turcją i Izraelem.

Drugą, rozwiniętą formą integracji gospodarczej w zakresie międzynarodowego obrotu towarowego jest unia celna.
Koncepcję unii celnej w pełni przedstawiono w rozdziale XXIV Układu Ogólnego w Sprawie Taryf Celnych i Handlu (GATT).
Zdefiniowana została ona w tym dokumencie, jako jeden obszar celny stanowiący połączenie, co najmniej dwóch obszarów celnych, pozbawiony ceł i innych ograniczeń handlowych między członkami przy jednoczesnym ujednoliceniu ceł i innych przepisów stosowanych w handlu przez skupionych w tym obszarze członków wobec krajów nie należących do tego obszaru.

Unię celną charakteryzuje likwidacja granicy celnej pomiędzy państwami ją tworzącymi, oznacza to praktyczną rezygnację z ceł i innych opłat we wzajemnym obrocie towarowym oraz brak ograniczeń ekonomicznych i pozaekonomicznych a także innych barier, w tym związanych z formalizmem celnym i kontrola celną.
W obrocie towarowym z krajami nie należącymi do unii celnej obowiązują wspólne regulacje prawne, w szczególności wspólne przepisy celne, taryfa celna i jednolity system ochrony wspólnego obszaru celnego.

Powstanie i prawidłowe funkcjonowanie unii celnej powinno przynajmniej teoretycznie wywołać kilka pozytywnych zmian o charakterze ekonomicznym związanych z międzynarodową współpracą gospodarczą.
Zniesienie granic celnych umożliwiające swobodny przepływ towarów prowadzi do zwiększenia i zmiany struktury obrotu towarowego pomiędzy państwami należącymi do unii celnej.
Naturalną konsekwencją tych procesów jest zwiększenie konkurencji ekonomicznej wśród przedsiębiorców mogących swobodnie przemieszczać swoje wyroby na określonym terytorium. Sytuacja taka może prowadzić do alokacji ośrodków produkcyjnych ze względów na bardziej optymalne warunki ekonomiczne, wynikające z bliskości surowców lub zakładów kooperujących.
Przedstawiany proces w ujęciu teoretycznym określany jest mianem efektu kreacji handlu.

Drugim zauważalnym w krótkim okresie czasu skutkiem otwarcia granic w ramach unii celnej jest potencjalna zmiana dotychczasowych zagranicznych partnerów handlowych, którzy w nowych realiach znaleźli się poza granicami wspólnego obszaru celnego.
Kierując się zyskiem finansowym firmy mające swoje siedziby na terytorium unii celnej, podejmą handlową penetracje tego obszaru w poszukiwaniu wolnych od ceł, podatków i innych ograniczeń towarów identycznych lub podobnych, a więc handlowo konkurencyjnych do tych pochodzących od dostawców z poza tego obszaru.
Ten skutek unii celnej nosi miano efektu przesunięcia handlu.

Teoria międzynarodowej integracji gospodarczej oraz praktyka jej funkcjonowania rozwinęły formy wzajemnych powiązań pomiędzy państwami uczestniczącymi w procesach integracyjnych.
Formy te nie mają bezpośredniego odniesienia do relacji w zakresie międzynarodowego obrotu towarowego ukształtowanego zgodnie z założeniami unii celnej, stanowią natomiast rozszerzenie procesu tworzenia wspólnego, jednolitego systemu gospodarczego integrujących się państw.
Owe formy otwiera wspólny rynek określany również mianem rynku wewnętrznego stanowiący wyższe stadium integracji gospodarczej od strefy wolnego handlu i unii celnej.
Oznacza to nie tylko zniesienie ceł we wzajemnych obrotach, ale także otwarcie wewnętrznej przestrzeni państw integrujących się na swobodny przepływ kapitału i siły robocze.
Dlatego też wspólny rynek nazywany jest czasem rynkiem czterech swobód w obrębie ugrupowania integracyjnego.

Unia walutowa to kolejna faza integracji gospodarczej rozszerzająca dotychczasowe formy poprzez koordynację lub unifikację polityki walutowej prowadzonej przez państwa tworzące ugrupowanie integracyjne. Unia walutowa przewiduje stałe i niezmienne kursy walutowe w obrębie unii, swobodę przepływu kapitału oraz wspólną ponadnarodową władzę monetarną ustalającą podaż pieniądza w całej unii.

Unia ekonomiczna jest najwyższą formą organizacyjna integracji gospodarczej obejmuje koordynację lub unifikację poszczególnych gałęzi polityki ekonomicznej, zarówno ogólnej, jak i w poszczególnych działach gospodarki. Z pełną unią ekonomiczna mamy do czynienia w sytuacji, gdy na obszarze integrujących się państw najistotniejsze zagadnienia dotyczące polityki gospodarczej objęte są wspólna polityką, obowiązuje wspólna waluta a ekonomiczne centrum decyzyjne usytuowane jest na poziomie organów ponadnarodowych.
Unia polityczna oznacza koordynację zarówno polityki wewnętrznej jak i zagranicznej państw wchodzących w skład ugrupowania. W praktyce ta właśnie strefa jest ukoronowaniem dążeń integracyjnych państw członkowskich.

Rezultat i doświadczenia II wojny światowej, powstała w jej wyniku sytuacja spowodowała potrzebę poszukiwania nowych zasad i form współpracy międzynarodowej.
Głównym propagatorem zjednoczenia Europy był Winston Churchill, który w słynnej deklaracji wygłoszonej 19 września 1946 roku na Uniwersytecie w Zurychu postulował utworzenie Stanów Zjednoczonych Europy.
W okresie tym idea integracji państw europejskich widzących swój rozwój w oparciu o wartości demokratyczne i zasady liberalizmu ekonomicznego zdobywała wielu nowych zwolenników.
Powojenna europejska integracja gospodarcza pierwsze formy instytucjonalne przyjmowała m. in. powołaną w 1947 r. unią celną Belgii, Holandii i Luksemburga, której założeniem było stworzenie Ekonomicznej Unii Belgijsko - Luksemburskiej.

Podstawę powojennej współpracy europejskiej mogącej zapewnić pokój i bezpieczeństwo na naszym kontynencie stwarzał Plan Marshalla. Główne założenia tego planu opracowanego i skredytowanego przez rząd Stanów Zjednoczonych to m.in. odbudowa potencjału gospodarczego i ewentualne doprowadzenie do zjednoczenia Europy.
W swych założeniach nie ograniczał się on do Europy Zachodniej i obejmować miał także Związek Radziecki jak również państwa pozostające w sferze jego oddziaływania.
Ze względów politycznych pomoc w ramach Planu Marshalla została odrzucona przez państwa socjalistyczne. Praktycznie był on zrealizowany tylko w Europie Zachodniej. Można stwierdzić, że stanowił on swoistym impuls pobudzający i determinujący procesy integracyjne.
W zasadzie naturalnym było powstanie po stronie jego beneficjentów jednego ponadnarodowego organizmu reprezentującego ich wobec Stanów Zjednoczonych oraz stanowiącego ośrodek mogący racjonalnie rozdysponowywać i spożytkowywać przyznaną pomoc.

W tym celu powołana została w 1948 r. Europejska Organizacja Współpracy Gospodarczej (OEEC).
Tworzyły ją państwa zachodniej Europy z wyodrębnionymi - francuską, amerykańską i brytyjską - strefami okupacyjnymi Niemiec, następnie zastąpione przez Niemiecką Republikę Federalną.
W działaniu tej organizacji, prawidłowemu wykonaniu zadań związanych z amerykańską pomocą nie towarzyszyły sukcesy w zakresie tworzenia płaszczyzny dla przyszłego rozwoju struktur integracyjnych.
W miarę upływu czasu miało miejsce swoiste przeniesienie priorytetów w funkcjonowaniu tej organizacji. W połowie lat pięćdziesiątych poprzedniego wieku nastąpiła preorientacja głównych celów Europejskiej Organizacji Współpracy Gospodarczej czyniąca z niej ośrodek m. in. konsultacyjny i monitorujący procesy gospodarcze.
Mając na uwadze tą sytuację nastąpiło jej przekształcenie w Organizację Współpracy i Rozwoju Gospodarczego (OECD).

Ideę wszechstronnej integracji europejskiej wyrażała powstała w maju 1949 r. Rada Europy stanowiąca szeroką, w zamiarze jej twórców ponad ustrojową i ideologiczną, płaszczyznę współpracy państw europejskich.
Miała ona obejmować obszary związane z polityka, ekonomia, ochroną praw człowieka, ale również kulturą, edukacją, ochroną środowiska naturalnego oraz zagadnienia społeczne i regionalne.

Zapoczątkowane na przełomie lat czterdziestych i pięćdziesiątych poprzedniego wieku inicjatywy integracyjne były rezultatem doświadczeń ostatniej wojny światowe, które ukształtowały świadomość oparcia przyszłego bezpieczeństwa europejskiego na dwu stabilnych filarach - militarnym i ekonomicznym.
Nie było również dziełem przypadku, że we wszystkich tych inicjatywach uczestniczyło zachodnie państwo niemieckie powstałe z amerykańskiej, francuskiej i brytyjskiej strefy okupacyjnej.
Słusznie zdiagnozowano, że najlepszą receptę na wielowiekowy nacjonalizm niemiecki, będący zarzewiem dwu wojen światowych będzie zespolenie niemieckiego potencjału zarówno gospodarczego jak i militarnego w jednym europejskim organizmie integracyjnym.

W warunkach zmieniającej się sytuacji międzynarodowej, zaostrzającego i utrwalającego się politycznego, ekonomicznego i militarnego podziału Europy oraz kierując się doświadczeniami pierwszych, różnorodnych wizji jedności europejskiej, niezbędnym stało się wprowadzenie procesów zmierzających do zintensyfikowania i zinstytucjonalizowania integracji gospodarczej.
W roku 1950 z memorandum postulującym utworzenie Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali (EWWiS) wystąpił francuski minister spraw zagranicznych Robert Schumann. Członkami powołanej w roku 1951 w Paryżu Wspólnoty były: Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, RFN i Włochy.

Podstawowymi zadaniami, Wspólnoty było działanie na rzecz;
- wszechstronnego rozwoju gospodarczego i społecznego państw członkowskich,
- utworzenia wspólnego rynku węgla, rud żelaza i złomu oraz zapewnienie regularnych i systematycznych dostaw tych surowców,
- kontroli poziomu cen, monitoringu ich wydobycia i zużycia.

Państwa członkowskie zobowiązywały się do wzajemnego znoszenia wszelkich opłat w tym ceł i innych o podobnych charakterze oraz barier ilościowych ograniczających przepływ surowców i wyrobów przemysłu węglowego i stalowego.

Rozpatrując Europejską Wspólnotę Węgla i Stali pod względem przedstawionych form integracji gospodarczej należałoby klasyfikować do sektorowej unii celnej obejmującą określoną grupę surowców i towarów.
Należy jednak podkreślić, ze układ tworzący tę Wspólnotę zawierał wiele elementów pozaekonomicznych, wskazujących na obszary przyszłej współpracy państw członkowskich.
Obrazuje to problematyka związana z rozwojem standardów życia społecznego, tworzeniem jednakowych warunków w dostępie do przedmiotowych surowców oraz wyrażoną w traktacie troska o poprawę socjalnych realiów życia i pracy ludzi a także producentów i pośredników w dystrybucji tych towarów.

W roku 1957 w Rzymie państwa tworzące Europejską Wspólnotę Węgla i Stali w wyniku kilkuletnich negocjacji postanowiły rozszerzyć obszar wzajemnej integracji powołując do życia Europejską Wspólnotę Gospodarczą (EWG) i Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (Euroatom). Traktaty weszły w życie od 1 stycznia 1958 r.
Zgodnie z zamierzeniami twórców Traktatów rzymskich Europejska Wspólnota Gospodarcza (EWG) w przeciwieństwie do pozostałych miała posiadać wymiar ogólny obejmujący swoim zasięgiem całość życia społeczno - gospodarczego państw członkowskich.
Było to istotnym elementem wyróżniającym ją z pozostałych form integracyjnych ograniczonych do pewnego, ustalonego sektorowo, obszaru wspólnej gospodarki podlegającej procesowi zespolenia.

W traktacie założycielskim wskazano podstawowe cele Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej. Należały do nich m. in.:
- przyczynianie się do wszechstronnego i harmonijnego rozwoju gospodarczego,
- działania na rzecz stałego i zrównoważonego wzrostu gospodarczego,
- zapewnienie gwarancji przyspieszenia wzrostu poziomu życia mieszkańców państw członkowskich.

W odróżnieniu od niej ugrupowaniem o charakterze sektorowym była utworzona równocześnie Europejska Wspólnota Energii Atomowej (Euroatom), której celem było m. in.;
- zapewnienie warunków dla powstania i rozwoju przemysłu opartego na energii atomowej w państwach członkowskich, - rozwijanie badań nad praktycznym wykorzystaniem tej energii,
- stworzenie wspólnych norm kontrolnych zapewniających bezpieczeństwo tym procesom.

Zgodnie z założeniami twórców ówczesnych Wspólnot Europejskich miały one w przyszłości połączyć się w jedną organizację.
Proces ujednolicania organizacyjnego rozpoczął się już w momencie podpisania Traktatów rzymskich w 1957 r. Na mocy ich postanowień wspólnymi organami Wspólnot Europejskich stały się Parlament Europejski i Trybunał, a w miejsce przewidzianych przez Traktaty rzymskie odrębnych komitetów ekonomiczno-społecznych powołano wspólny dla EWG i EURATOM-u - Komitet Ekonomiczny i Społeczny.

Proces tworzenia unii celnej posiadał charakter etapowy, w pierwszym okresie do roku 1962 zniesiono większość ceł importowych i eksportowych oraz ograniczeń ilościowych we wzajemnych obrotach pomiędzy państwami członkowskimi.
Przełomowym momentem tworzącej się unii celne w ramach Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej (EWG) było przyjęcie 1 lipca 1968 roku wspólnej taryfy celnej w stosunku do obrotu towarowego z krajami trzecimi.
Pomimo osiągnięcia formalnych podstaw dla funkcjonowania unii celnej należy zaznaczyć, iż w praktyce realizacja jej zasad napotykała na poważne problemy.
Odnosiło się to w szczególności do produktów rolnych, których obrót wewnątrzwspólnotowy do końca lat siedemdziesiątych poprzedniego wieku odbiegał od zasad unii celnej.

Zagadnieniem posiadającym istotne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania unii celnej, co znalazło odzwierciedlenie zarówno w zapisach traktowych jak i działaniu praktycznym była decyzja o ustanawianiu i prowadzeniu na poziomie Wspólnoty określonych polityk.
W pierwszej kolejności politykami tymi była polityka rolna, polityka handlowa, w tym polityka celna i polityka transportowa.
W takiej sytuacji państwa członkowskie zrzekały się swoich autonomicznych uprawnień w tych obszarach na rzecz ponadnarodowych organów Wspólnoty.

Planowane w Traktacie rzymskim utworzenie rynku wewnętrznego mimo usunięcia barier celnych i ograniczeń ilościowych pomiędzy państwami członkowskimi nie było dostateczne do stworzenia jednolitego rynku wewnętrznego tj. obszaru o swobodnym przepływie towarów, osób, usług i kapitału.
W realizacji tego procesu istniały przeszkody w handlu pomiędzy państwami członkowskimi o podobnych skutkach do ograniczeń ilościowych szczególnie w sektorach stalowym, tekstylnym i stoczniowym.

Przeszkody te istniały również w zakresie swobodnego przepływu towarów należał do nich formalizm celny obejmujący konieczność sporządzania dokumentów celnych i graniczne kontrole celne.

Mając na uwadze usunięcie przeszkód stojących na drodze pełnego wprowadzenia w życie zasad jednolitego rynku wewnętrznego Wspólnot Europejskich przyjęty został w 1985 r. przez Radę Europy szczegółowy program realizacji tego przedsięwzięcia. Założenia programu ujęto w raporcie określanym mianem Białej księgi.

Obejmowały one podjęcie następujących działań:
- zapewniających całkowicie wolny przepływ towarów i usług w obrębie ówczesnych Wspólnot (wyeliminowanie do końca tych ograniczeń i przeszkód taryfowych, pozataryfowych, których nie dało się usunąć zgodnie z postanowieniami Traktatu rzymskiego, bądź, które były w tym czasie wprowadzone),
- utworzenie Europy Obywateli (tzn. niczym nie skrępowanego przepływu ludzi),
- umocnienie Europejskiego Systemu Walutowego,
- wprowadzenie wspólnej polityki rozwoju naukowego i technologicznego oraz wspólnej polityki ochrony środowiska przyrodniczego.

Realizację programu połączono z reformą traktatów założycielskich Wspólnot w tym głównie traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Gospodarczą.
Wówczas to w roku 1986 został podpisany Jednolity Akt Europejski, który wszedł w życie od 1 lipca 1987 r.
Zawierał on formalnie wyrażoną przez państwa tworzące Wspólnoty Europejskie wolę powołania do końca 1992 r. jednolitego rynku wewnętrznego Europa 1992.

Postanowienia tego traktatu w znacznej mierze były emanacją ustaleń dokonanych przez twórców Białej księgi.
Zakładano więc m. in. zniesienie wszystkich istniejących jeszcze ograniczeń międzynarodowych przepływów kapitałów, likwidację wszelkich barier w handlu w ramach Wspólnot (różnice przepisów dotyczące marek handlowych i patentów oraz norm bezpieczeństwa), wyeliminowanie preferencji dla producentów krajowych w przypadku zakupów publicznych (obrona itd.) oraz zniesienie kontroli granicznej, pod warunkiem utrzymania niezbędnych zabezpieczeń podyktowanych względami bezpieczeństwa oraz socjalnymi i zdrowotnymi a także postęp w harmonizacji stawek podatkowych.
Program budowy prawnych podstawa funkcjonowania rynku wewnętrznego obejmował 282 projekty aktów prawnych. Należy podkreślić, że zakładane w ramach programu Europa 1992 cele w znacznej mierze zostały zrealizowane, przyczyniając się do stworzenia podstaw rynku wewnętrznego.

Powodzenie reform Traktatów rzymskich oraz długotrwałe negocjacje dały podstawy do przyjścia w nowy etap pogłębiający dotychczasowe procesy integracyjne w Europie.
W grudniu 1991 r. w Maastricht został podpisany traktat tworzący, opierającą się na zespolonych systemach ekonomicznych państw członkowskich Unię Europejską (UE).

Powołana po wieloletnim procesie integracyjnym Unia Europejska była polityczną i gospodarczą Wspólnotą wówczas piętnastu państw europejskich, uznających zasady demokracji i liberalizmu ekonomicznego.
Podstawowym celem nowej fazy integracji było wszechstronne zacieśnienie współpracy ukierunkowanej na praktyczną realizację społecznego dobrobytu i bezpieczeństwa. Poszerzeniu uległ obszar polityk sektorowych przeznaczonych do kompetencji wspólnych organów. Dotyczyło to takich obszarów jak m. in. energetyka, ochrona konsumenta, wyrównywanie różnic pomiędzy regionami Unii Europejskiej.
Fundamentami kształtującymi funkcjonowanie europejskiego rynku wewnętrznego są zasady swobodnego przepływu towarów, swobodnego przepływu osób, swobodnego świadczenia usług i swobodnego przepływu kapitału.
Stanowią one rozszerzenie swobód i ułatwień w obrocie wewnętrznym wynikających z podstaw unii celnej, której proces tworzenia uznano za zakończony podpisaniem Traktatu z Maastricht.

W obrocie wewnątrz-wspólnotowym charakteryzuje się ona m. in. następującymi elementami;
- zniesieniem ceł i innych należności fiskalnych o podobnych charakterze w obrocie towarowym z państwami członkowskimi,
- zniesieniem ograniczeń o charakterze ilościowym,
- zniesieniem ograniczeń o charakterze jakościowo – technicznym, które wynikają z granicy celnej w zakresie stosowania przepisów ochronnych np. fitosanitarnych, weterynaryjnych oraz formalnościami celnymi i kontrolą celną.

W obrocie towarowym z krajami trzecimi obowiązują jednolite, wspólne regulacje celne stosowane przez administracje celne państw członkowskich.
Obejmują one Wspólnotowy Kodeks Celny i przepisy wykonawcze, taryfę celną, system zwolnień celnych oraz regulacje tworzące system ochrony ekonomicznej i pozaekonomicznej odnoszący do obrotu towarów pomiędzy wspólnym obszarem celnym a krajami trzecimi.
Regulacje celne były progresywnie rozwijane do 1993 r. w celu uzyskania harmonii wymaganej wspólną taryfą celną. W procesie tym należy wymienić szczególnie:
- rozporządzenie dotyczące harmonizacji procedur dopuszczenia towarów do wolnego obrotu,
- przyjęcie przepisów dotyczących ustalania wartości celnej towarów oraz stosowania reguł pochodzenia towarów,
- określenie terytorium celnego Wspólnoty,
- konwencję o uproszczeniu formalności celnych w obrocie towarowym (konwencja SAD),
- konwencję o wspólnej procedurze tranzytowa (konwencja WPT).

Proces tworzenia jednolitych, wspólnych regulacji prawnych w zakresie przemieszczania towarów w ramach międzynarodowego obrotu towarowego w znacznej mierze można uważać za zakończony przyjęciem i wprowadzeniem Wspólnotowego Kodeksu Celnego i przepisów wykonawczych do obowiązujących przepisów prawnych we Wspólnotach Europejskich.
Wprowadzony w życie 1994 r. Wspólnotowy Kodeks Celny zebrał kilkanaście rozporządzeń regulujących przepisy celne w jeden akt prawny najwyższej rangi ujednolicający pod względem formalnym i materialnym obowiązujące prawo celne na terytorium celnym Wspólnot Europejskich.
Nie przypadkowo w literaturze przedmiotu określany jest mianem Konstytucji Unii Celnej regulujący tylko handel zagraniczny Unii Europejskiej, a nie przepływy gospodarcze pomiędzy jej członkami.

Uogólniając można określić, ze dzisiejsza Unia Europejska oparta jest na trzech podstawowych filarach.
Pierwszy z nich obejmuje głównie pogłębianie integracji gospodarczej i współpracy ekonomicznej, ale rozszerza się również na inne obszary m. in. kulturę, oświatę, naukę, zdrowie oraz ochronę środowiska.
Drugi filar dotyczy prowadzonej na poziomie Wspólnoty polityki zagranicznej i polityki bezpieczeństwa a także wspólnych przedsięwzięć o charakterze militarno – obronnym.
Trzecim filarem jest współpraca w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych. To obszar szczególnie ważnych, zwłaszcza w dobie obecnych zagrożeń związanych z rozwojem różnych form międzynarodowej przestępczości zorganizowanej i jej powiązań z aktywnością ugrupowań terrorystycznych

Reasumując należy stwierdzić, że funkcjonująca obecnie w ramach Unii Europejskiej unia celna, a pogłębiona utworzeniem rynku wewnętrznego rozszerzającego i stabilizującego procesy związane z ekonomicznymi efektami wywołanymi wprowadzeniem unii celnej posiada dwa wymiary.
Wymiar wewnętrzny zakłada, że członkowie unii znoszą wszelkie istniejące dotychczas bariery oraz nie wprowadzają nowych utrudnień o podobnym charakterze. Uzasadniony wydaje się pogląd, że zasady tworzące rynek wewnętrzny posiadają charakter kompletności.
Zapewniają z jednej strony swobodny przepływ czynników produkcyjno twórczych, a z drugiej strony gotowych wyrobów, będących efektem określonego procesu produkcyjnego.

Wymiar zewnętrzny rynku wewnętrznego to nie tylko praktyczne przejęcie dorobku unii celnej, który opiera się na;
- jednolitym porządku prawnym regulującym obrót towarowy z krajami trzecimi,
- systemie ochrony wspólnego obszaru celnego,
- podniesienie konkurencyjności wytworzonych w nowych warunkach towarów pochodzących z państw członkowskich na rynkach międzynarodowych.
Efektowi temu poza wprowadzeniem mechanizmów ekonomicznych jednolitego rynku wewnętrznego służy również m. in. prowadzenie wspólnej polityki konkurencji i polityki strukturalnej.

Przedstawiona w dużym zarysie europejska integracja gospodarcza pozwala na stwierdzenie, że bez powodzenia procesów ekonomicznych związanych pierwotnie ze stopniowym tworzeniem unii celnej – od jej wymiaru sektorowego poprzez ogólnogospodarczy nie można byłoby osiągnąć pełnego sukces oddającego współczesny wizerunek Unii Europejskiej.

Ewelina21

II Wykłady z dnia 10.05.2008r. Taryfowe preferencje międzynarodowego obrotu taryfowego:

Szeroki zakres zainteresowania polityki celnej w międzynarodowym obrocie towarowym oddaje pojęcie definicyjne autorstwa W. Czyżowicza określającego ją jako :
- całokształt działalności państwa lub organizacji międzynarodowej i jego lub jej organów,
- związana z rozstrzyganiem sprzeczności i ochroną oraz promocją interesów narodowych lub państw członkowskich oraz ugrupowania integracyjnego jako całości w międzynarodowym obrocie towarowym
- polegająca na tworzeniu norm i regulacji prawnych autonomicznych lub na przyjmowaniu międzynarodowych standardów wynikających z umów (układów, porozumień czy konwencji) oraz wprowadzaniu ich do własnej praktyki życia społeczno - gospodarczego,
- po to by zapewnić nadrzędność interesów własnych nad interesami publicznymi innych wielkich grup społecznych zorganizowanych w państwie lub sojuszu międzynarodowym.

Preferencje celne to środki taryfowe stosowane wobec towarów przywożonych na wspólny obszar celny z określonych krajów trzecich powodujące obliczenie należności celnych w oparciu o niższą stawkę celną, niż ta która jest stosowana wobec towarów pochodzących z pozostałych krajów trzecich.
Środki preferencyjne, o których mowa zostały wskazane w umowach podpisanych pomiędzy Wspólnotami Europejskimi a niektórymi krajami (np. Meksyk, Republika Południowej Afryki), grupami krajów (np. EFTA) lub uzgodnione w ramach organizacji międzynarodowych (np. WTO).
Należą do nich;
- uprzywilejowane – obniżone stawki celne,
- preferencyjne kontyngenty taryfowe i preferencyjne plafony taryfowe.

Na wspólnotową taryfę celną składają się następujące elementy; scalona nomenklatura towarowa,każda inna nomenklatura, utworzona w oparciu o scaloną nomenklaturę, która obowiązuje na wspólnym obszarze celnym w celu stosowania środków taryfowych w obrocie towarowym z krajami trzecimi,
stawki celne i pozostałe opłaty pobierane w stosunku do towarów w obrocie towarowym zgodnie ze scaloną nomenklaturą tj. cła i należności określone w ramach Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) lub opłaty ustanowione w odniesieniu do wyodrębnionych towarów rolnych wytworzonych w wyniku przerobu produktów rolnych, preferencyjne środki taryfowe wskazane w umowach międzynarodowych zawartych przez Wspólnotę z poszczególnymi krajami lub grupami krajów, które przewidują stosowanie preferencyjnych środków taryfowych w obrocie towarowym pomiędzy stronami umów, jednostronnie jednostronnie wprowadzone przez Wspólnotę środki taryfowe w obrocie towarowym z wybranymi krajami, grupami krajów lub terytoriami,autonomiczne zawieszenia stawek celnych umożliwiające obniżenie należności celnych na określone towary lub zwolnienie z tych należności w stosunku do wybranych towarów,
inne środki taryfowe w obrocie towarowym z krajami trzecimi przewidziane we wspólnotowym porządku prawnym.
Wspólnotowa taryfa celna obejmuje stawki celne konwencyjne i stawki celne autonomiczne.

Stawki celne autonomiczne stosowane są w stosunku do przywożonych na wspólny obszar celny towarów pochodzących z krajów nie korzystających ze stawki celnej konwencyjnej tj. krajów nie należących do Światowej Organizacji Handlu (WTO) lub krajów, którym nie przyznano w stosunkach handlowych Klauzuli Najwyższego Uprzywilejowania (KNU). Ustanawiana jest ona i wprowadzana do taryfy celnej autonomicznie przez Unię Europejską. Stawki celne konwencyjne stosowane są wobec towarów przywożonych na wspólny obszar celny z krajów trzecich i pochodzą z krajów, będących członkami Światowej Organizacji Handlu (WTO) lub, którym została przyznana, w stosunkach handlowych przez Wspólnotę Klauzula Najwyższego Uprzywilejowania (KNU).
Instytucja klauzuli najwyższego uprzywilejowania w międzynarodowych stosunkach handlowych stosowana jest zgodnie z uregulowaniami układu ogólnego w sprawie taryf celnych i handlu z 1947 r.
Ogólnie to ujmując polega ona na automatycznym przyznaniu ulgi w traktowaniu towaru przywożonego na określony obszar celny, jeżeli ulga taka została przyznana każdemu innemu krajowi będącemu członkiem układu. Identyczne zasady stosowania klauzuli najwyższego uprzywilejowania przejęte zostały na grunt światowej organizacji handlu (WTO).

W praktyce niższe nakłady finansowe związane z przywozem towaru rolnego nie mają wymiernego wpływu na jego konkurencyjność w zakresie ceny. Ponieważ dzięki zastosowanej konstrukcji ceł rolnych jest automatycznie ona wyrównywana do ceny odpowiedniego towaru rolnego pochodzącego z państwa unijnego.
Poza przedstawionymi zasadami poboru ceł rolnych warto zwrócić uwagę na bardzo wysoki poziom stawek celnych na przywóz niektórych owoców.
Przykładowo stawki celne przy przywozie owoców cytrusowych i bananów pochodzących z Ameryki Południowej.
Preferencyjne środki taryfowe w formie uprzywilejowanych – obniżonych stawek celnych, przewidują stosowanie na zasadzie wzajemności obniżenie cła w stosunku do towaru pochodzącego z kraju, grupy krajów będących stroną stosownej umowy międzynarodowej o wolnym handlu. Dotyczy to przykładowo umów o wolnym handlu pomiędzy Wspólnotą a przykładowo;
- Europejskim Stowarzyszeniem Wolnego Handlu (EFTA): Lichtenstein, Norwegia, Szwajcaria, Islandia;
- Macedonią, Chorwacja, Izraelem, Egiptem, Jordania, Libią, Syrią, Meksykiem, Chile.
Preferencyjnym kontyngentem taryfowym jest ustaloną w umowie międzynarodowej lub uzgodnioną ze Światową Organizacją Handlu (WTO) ilością towaru pochodzącą z danego kraju w przywozie na obszar celny Wspólnoty, dla której ustanawiane są korzystniejsze, niższe stawki celne niż stawka celna wprowadzona dla importu towarów z kraju trzeciego zgodnie ze Scaloną Nomenklaturą. Preferencyjny kontyngent taryfowy ustanawiany jest w drodze rozporządzenia Komisji Europejskiej, opublikowanego w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich.
Określa ono m. in. następujące dane;
- czas jego obowiązywania,
- określenie towaru,
- pochodzenie towaru,
- ilość lub wartość towaru,
- sposób jego rozdysponowania.
Objęcie towaru procedurą dopuszczenia do obrotu z zastosowaniem niższych stawek celnych wymaga zaliczenia towaru w poczet tego kontyngentu.
Do skorzystania z tej instytucji niezbędne jest uzyskania pozwolenia.

Wniosek o przyznanie preferencyjnego kontyngentu taryfowego składa osoba zainteresowana przywozem na preferencyjnych zasadach towaru mająca siedzibę na terytorium Wspólnoty. Wniosek składany jest na Jednolitym Dokumencie Administracyjnym (SAD). Rejestrowane są one zgodnie z kolejnością złożenia zgłoszenia do procedury dopuszczenia do obrotu przedmiotowego towaru objętego kontyngentem. Wniosek jest akceptowany jeżeli dostarczony został w czasie obowiązywania kontyngentu a towar spełnia wymogi do zastosowania tego preferencyjnego środka taryfowego. Preferencyjnym plafonem taryfowym jest uzgodniona w umowie międzynarodowej lub w ramach Światowej Organizacji Handlu (WTO) ilość towaru w przywozie na wspólny obszar celny, dla którego ustalono uprzywilejowane warunki dostępu do rynku Wspólnoty, poprzez wprowadzenie niższej stawki celne niż stawka celna wprowadzona dla importu towarów z kraju trzeciego zgodnie ze Scaloną Nomenklaturą.
Cechą charakterystyczną plafonu taryfowego jest to, że określona ilość lub wartość tego plafonu może być zrealizowana a nawet przekroczona, przed przywróceniem stawek celnych określonych w taryfie celnej.
Plafon taryfowy w przywozie na wspólnotowy obszar celny jest otwierany i zamykany przez Komisję Europejską w drodze rozporządzenia, które jest publikowane w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich.
Należy podkreślić, że preferencyjne plafony taryfowe ustanawiane są coraz rzadziej, obecnie obowiązują przy przywozie zbóż z państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku.

- czas stosowania plafonu,
- towary nim objęte,
- kraj pochodzenia towarów,
- ilość i wartość towarów nim objętych (czasami może określona być sama ilość ewentualnie wartość towaru),
- czasami określana jest częstotliwość, z jaką określone dane powinny być przesyłane do dyrekcji Generalnej ds. Ceł i Podatków Pośrednich Komisji Europejskiej.

Preferencyjne środki taryfowe jednostronnie wprowadzone przez Wspólnotę to zróżnicowany system preferencji stosowanych przy przywozie towarów na wspólnotowy obszar celnych z określonych krajów trzecich.Zasadą tego systemu jest wspólne, stworzenie jednostronnych ułatwień w dostępie do własnego obszaru celnego towarom pochodzącym z krajów biedniejszym. Działanie takie, prowadzone przez bogate państwa europejskie ma służyć rozwojowi poprzez handel ewentualnie realizacje innych priorytetów stawianych przed wspólnotową polityką celną.
•Generalny System Preferencji (GSP), z którego korzystają kraje najbiedniejsze i kraje rozwijające się;
• niezależnie od systemu GSP funkcjonuje system AKP dotyczący krajów Afryki, Karaibów i Pacyfiku, które są stronami Umowy z Cotonou;
•inne preferencyjne postanowienia to m.in. regulacje dotyczące Zachodnich Bałkanów (Serbia i Czarnogóra, Albania, Bośnia i Hercegowina).
Przyznanie preferencji celnych w przywozie towarów na terytorium Unii Europejskiej może stanowić swoistą premią dla kraju postępującemu zgodnie z zaleceniami społeczności międzynarodowej. Przykładowo mogą być one udzielone państwom: - przestrzegającym przepisów dotyczących prawa pracy zgodnie z konwencjami Międzynarodowej Organizacji Pracy,- stosującym się do zaleceń w zakresie ochrony środowiska, - zwalczającym produkcję i przemyt narkotyków.

Autonomiczne zawieszenie ceł jest doraźnym, jednostronnym instrumentem pozwalającym na wprowadzenie czasowych preferencji w przywozie towarów na wspólny obszar celny z krajów trzecich poprzez całkowite lub częściowe zawieszenie poboru ceł w stosunku do określonych towarów. Celem autonomicznego zawieszenia ceł jest umożliwienie preferencyjnego przywozu na teren Wspólnoty towarów w stosunku do, których występują stałe lub czasowe niedobory np. niektóre surowce, półfabrykaty nie występujące i nie produkowane na wspólnym obszarze celnym. Środkiem zbliżonym do autonomicznego zawieszenia ceł jest autonomiczny kontyngent taryfowy pozwalający na całkowite lub częściowe zawieszenie ceł w stosunku do określonej ilości towaru przywożonego na wspólny obszar celny z krajów trzecich. Zasady dotyczące tego instrumentu są zgodne z uregulowaniami przedstawionymi dla preferencyjnego kontyngentu taryfowego. Autonomiczne kontyngenty taryfowe mogą dotyczyć wyłącznie surowców, materiałów i komponenty nieprodukowanych we Wspólnocie (albo w krajach objętych preferencjami celnymi) ewentualnie wytwarzanych w niewystarczającej ilości lub nieodpowiedniej jakości. Nie mogą być nimi objęte wyroby gotowe.

Ewelina21

[link widoczny dla zalogowanych]

Materiały z forum gw 02

1. Pojęcie integracji gospodarczej:
Międzynarodowa integracja gospodarcza to istnienie i rozwijanie różnych form współpracy i wzajemnych relacji prawno – ekonomicznych przez państwa uczestniczące w międzynarodowych stosunkach gospodarczych. Priorytetowym celem procesów integracyjnych jest stworzenie prawnych podstaw i realizacja przedsięwzięć zmierzających do zespolenia systemów gospodarczych państw w nim uczestniczących.
W procesie integracji gospodarczej można wyodrębnić dwa obszary działań:
pierwszy - stopniowe znoszenie ograniczeń dzielących krajowe - wewnętrzne systemy gospodarcze (np. likwidacja ceł, barier taryfowych i pozataryfowych. )
Drugi - tworzenie nowych więzów odpowiadającym potrzebom połączonych, zespolonych systemów ekonomicznych, harmonizacja prawa oraz polityki gospodarczej państw objętych integracją (np. tworzenie połączonych systemów komunikacyjnych lub prawnych podstaw do swobodnego przepływu towarów. )
Nadrzędnym celem integracji gospodarczej jest osiągnięcie określonych korzyści finansowych.

2. Scharakteryzuj strefę wolnego handlu.
Strefa wolnego handlu to forma ugrupowania integracyjnego, w którym kraje uczestniczące znoszą cła i inne bariery we wzajemnej wymianie handlowej ale zachowują autonomię w stosunku do krajów trzecich.
W praktyce oznacza to niezależne, suwerenne kształtowanie obowiązujących regulacji prawnych stosowanych w kontaktach handlowych, w tym przepisów prawa celnego, z krajami nie należącymi do umowy o wolnym handlu.
Pozwala to na swobodne ustanawianie środków ochrony rynku lub instrumentów preferencyjnych w międzynarodowym obrocie towarowym.
Umowy o wolnym handlu, których celem jest tworzenie stref wolnego handlu mogą być porozumieniami wielostronnymi lub dwustronnymi.
Przykładami wielostronnych umów o wolnych handlu jest m. in. porozumienie zawarte pomiędzy Stanami Zjednoczonymi, Kanadą i Meksykiem określane Północnoamerykańskim Układem Wolnego Handlu (NAFTA) lub Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu (EFTA) powołane zgodnie z umową o wolnym handlu podpisaną w Sztokholmie, której obecnie stronami są Islandia, Lichtenstein, Norwegia, Szwajcaria.
Do umów dwustronnych o wolnym handlu można zaliczyć m. in. obowiązujące do 1 maja 2004 r. porozumienia Polski z Turcją i Izraelem.

3. Pojęcie unii celnej.
Unię celną określa się jako jeden obszar celny stanowiący połączenie, co najmniej dwóch obszarów celnych, pozbawiony ceł i innych ograniczeń handlowych między członkami przy jednoczesnym ujednoliceniu ceł i innych przepisów stosowanych w handlu przez skupionych w tym obszarze członków wobec krajów nie należących do tego obszaru.
Unię celną charakteryzuje likwidacja granicy celnej pomiędzy państwami ją tworzącymi, oznacza to praktyczną rezygnację z ceł i innych opłat we wzajemnym obrocie towarowym oraz brak ograniczeń ekonomicznych i pozaekonomicznych a także innych barier, w tym związanych z formalizmem celnym i kontrola celną.
W obrocie towarowym z krajami nie należącymi do unii celnej obowiązują wspólne regulacje prawne, w szczególności wspólne przepisy celne, taryfa celna i jednolity system ochrony wspólnego obszaru celnego.

4. Polityka handlowa i jej główne instrumenty.
Powstanie i prawidłowe funkcjonowanie unii celnej powinno wywołać pozytywne zmiany o charakterze ekonomicznym dot. międzynarodowej współpracy gospodarczej.
Zniesienie granic celnych umożliwiające swobodny przepływ towarów prowadzi do zwiększenia i zmiany struktury obrotu towarowego pomiędzy państwami należącymi do unii celnej, polegającej na:
- zwiększeniu konkurencji ekonomicznej wśród przedsiębiorców mogących swobodnie przemieszczać swoje wyroby na określonym terytorium. Sytuacja taka może prowadzić do alokacji ośrodków produkcyjnych ze względów na bardziej optymalne warunki ekonomiczne, wynikające z bliskości surowców lub zakładów kooperujących ( tzw. efekt kreacji handlu).
- potencjalnej zmianie dotychczasowych zagranicznych partnerów handlowych, którzy w nowych realiach znaleźli się poza granicami wspólnego obszaru celnego.
Kierując się zyskiem finansowym firmy mające swoje siedziby na terytorium unii celnej, podejmą handlową penetracje tego obszaru w poszukiwaniu wolnych od ceł, podatków i innych ograniczeń towarów identycznych lub podobnych, a więc handlowo konkurencyjnych do tych pochodzących od dostawców z poza tego obszaru ( tzw. efekt przesunięcia handlu).

5. Podaj definicję polityki celnej.
Polityka celna jest całokształtem działań podejmowanych przez określony podmiot prawa międzynarodowego w zakresie pożądanego kształtowania obrotów towarowych z krajami trzecimi, wskutek przyjętych decyzji politycznych mających na celu ochrony rynku wewnętrznego oraz promocji towarów własnych. Realizowane są poprzez przyjęcie obowiązującego porządku prawnego w zakresie międzynarodowego obrotu towarowego, wzbogaconego o określone autonomiczne rozwiązania uwzględniające uwarunkowania danego państwa lub ugrupowania gospodarczego.
Przedmiotem polityki celnej są wszelkie formy przemieszczania się towarów w międzynarodowym obrocie towarowym.

6. Jakie są cele polityki celnej Unii Europejskiej.
Cele polityki celnej UE:
- prawidłowy pobór ceł przez administrację celną - czyli funkcja fiskalna polegająca m.in na kontroli ze strony władz celnych mających na celu uniemożliwienie ewentualnych uchybień w uiszczanych opłatach,
- zapewnienie ekonomicznej i pozaekonomicznej ochrony interesów finansowych wspólnoty oraz interesów wspólnotowych przedsiębiorców poprzez:
• egzekwowanie przestrzegania przepisów regulujących obrót towarowy z krajami trzecimi oraz ustawodawstwa celnego np. ustalenie wartości celnej lub pochodzenia towarów, mających bezpośredni wpływ na wysokość należności celnych,
• realizacja ustawodawstwa regulującego zabezpieczenie Wspólnoty przed tzw. tanim importem mogącym prowadzić do zniekształceń zasad wolnej konkurencji – ochrona ekonomiczna.
• zapewnienie mieszkańcom wspólnoty m. in. bezpieczeństwa i porządku publicznego, zdrowia ludzi i zwierząt, ochrona środowiska naturalnego, dziedzictwa kulturowe i własności intelektualnej - ochrona pozaekonomiczna.
- wprowadzenie instrumentów polityki celnej wspierających eksport, wpływających bezpośrednio na wzrost gospodarczy, zwłaszcza regionów nadgranicznych ( np. odformalizowanie procedur eksportowych, uproszczenie obrotu o niewielkim znaczeniu ekonomicznym, przyspieszenie procedur zwrotu podatków pośrednich ).
Wyżej wymienione zadania mogą być osiągnięte poprzez :
- popieranie handlu światowego,
- promocja uczciwego handlu,
- podnoszenie gospodarczej atrakcyjności UE dla inwestycji przemysłowych i handlowych,
- sprzyjanie tworzeniu nowych miejsc pracy,
- promocja wszechstronnego rozwoju,
- zapewnienie unijnym obywatelom i przedsiębiorcom we wszystkich dziedzinach związanych z eksportem i importem ochrony w najbardziej jednolity i przejrzysty sposób,
- praktyczne ułatwienie systemu poboru dochodów, ceł, podatków VAT i akcyzowego,
- zbieranie podstawowych danych statystycznych.

7. Wymień główne akty prawne tworzące wspólnotowy system prawa celnego.
Prawo celne składa się z trzech integralnych części, do których należy;
- prawo celne materialne (normy regulujące zasady obrotu towarowego pomiędzy określonym obszarem celnym a krajami trzecimi - a więc prawa i obowiązki osób uczestniczących w tym obrocie oraz uprawnienia i obowiązki organów celnych)
- prawo celne proceduralne (normy służące realizacji prawa materialnego, a więc sposób praktycznego wykonania praw i obowiązków osób uczestniczących w tym obrocie oraz zasady i tryb postępowania organów celnych ).
- prawo celne ustrojowe ( normy określające ustrój i zakres działania organów celnych ).
Źródłami prawa wspólnotowego są:
* źródła pierwotne: traktaty założycielskie, protokoły do nich, późniejsze traktaty modyfikujące traktaty założycielskie oraz umowy międzynarodowe (…)
* źródła wtórne: rozporządzenia, dyrektywy, decyzje, zalecenia i opinie zwłaszcza RE i KE.
Na całym wspólnym obszarze celnym rozporządzenia tworzą prawną podstawę systemu UE.
Możemy do niego zaliczyć;
- rozporządzenie Rady (EWG) nr 2913/92 z dnia 12 października 1992 r. ustanawiające Wspólnotowy Kodeks Celny,
- rozporządzenie Komisji (EWG) nr 2454/93 z dnia 2 lipca 1993 r. ustanawiające przepisy w celu wykonania rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Celny,
- rozporządzenie Rady (EWG) nr 918/83 z dnia 28 marca 1983 r. ustawiający wspólnotowy system zwolnień celnych,
- rozporządzenie Rady (EWG) nr 2658/87 z dnia 23 lipca 1987 r. w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wspólnej Taryfy Celnej.
Prawo wspólnotowe uzupełniane jest przez prawo krajowe.
Podstawowymi aktami krajowego prawa celnego wprowadzonymi w celu stworzenia możliwości pełnego i prawidłowego stosowania Wspólnotowego Kodeksu Celnego i jego przepisów wykonawczych są następujące ustawy: prawo celne, wprowadzająca przepisy ustawy prawo celne.

8. Czy możesz wymienić elementy taryfy celnej i krótko je scharakteryzować ewidentnie będące instrumentami polityki celnej Unii Europejskiej.
Na wspólnotową taryfę celną składają się następujące elementy;
• scalona nomenklatura towarowa,
• każda inna nomenklatura, utworzona w oparciu o scaloną nomenklaturę, która obowiązuje na wspólnym obszarze celnym w celu stosowania środków taryfowych w obrocie towarowym z krajami trzecimi,
• stawki celne i pozostałe opłaty pobierane w stosunku do towarów w obrocie towarowym zgodnie ze scaloną nomenklaturą tj. cła i należności określone w ramach Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) lub opłaty ustanowione w odniesieniu do wyodrębnionych towarów rolnych wytworzonych w wyniku przerobu produktów rolnych,
• preferencyjne środki taryfowe wskazane w umowach międzynarodowych zawartych przez Wspólnotę z poszczególnymi krajami lub grupami krajów, które przewidują stosowanie preferencyjnych środków taryfowych w obrocie towarowym pomiędzy stronami umów,
• jednostronnie wprowadzone przez Wspólnotę środki taryfowe w obrocie towarowym z wybranymi krajami, grupami krajów lub terytoriami,
autonomiczne zawieszenia stawek celnych umożliwiające obniżenie należności celnych na określone towary lub zwolnienie z tych należności w stosunku do wybranych towarów,
• inne środki taryfowe w obrocie towarowym z krajami trzecimi przewidziane we wspólnotowym porządku prawnym.
Wspólnotowa taryfa celna obejmuje stawki celne konwencyjne i stawki celne autonomiczne.
Stawki celne autonomiczne - stosowane są w stosunku do przywożonych na wspólny obszar celny towarów pochodzących z krajów nie korzystających ze stawki celnej konwencyjnej tj. krajów nie należących do Światowej Organizacji Handlu (WTO) lub krajów, którym nie przyznano w stosunkach handlowych Klauzuli Najwyższego Uprzywilejowania (KNU). Ustanawiana jest ona i wprowadzana do taryfy celnej autonomicznie przez Unię Europejską. Stawki celne konwencyjne stosowane są wobec towarów przywożonych na wspólny obszar celny z krajów trzecich i pochodzą z krajów, będących członkami Światowej Organizacji Handlu (WTO) lub, którym została przyznana, w stosunkach handlowych przez Wspólnotę Klauzula Najwyższego Uprzywilejowania (KNU).

9. Co to jest Klauzula Najwyższego uprzywilejowania i wobec jakiej grupy krajów jest stosowana.
Instytucja klauzuli najwyższego uprzywilejowania polega na automatycznym przyznaniu ulgi w traktowaniu towaru przywożonego na określony obszar celny, jeżeli ulga taka została przyznana każdemu innemu krajowi będącemu członkiem układu. Identyczne zasady stosowania klauzuli najwyższego uprzywilejowania przejęte zostały na grunt światowej organizacji handlu (WTO).

10. Zdefiniuj preferencyjny plafon taryfowy.
Plafon taryfowy jest elastyczną formą kontyngentu taryfowego. Jego elastyczność polega na tym, że przekroczenie wielkości na jaką ten środek preferencyjny jest ustanawiany nie oznacza automatycznego zamknięcia możliwości importu po stawkach celnych preferencyjnych jakie tym plafonem taryfowym zostały ustanowione (tak jak ma to miejsce w przypadku kontyngentu taryfowego – jeżeli kontyngent taryfowy zostanie wyczerpany nie ma możliwości importu po obniżonych stawkach celnych w ramach tego środka).
W przypadku plafonu taryfowego taka możliwość nadal istnieje, aż do czasu przywrócenia stosowania stawek celnych wynikających z Taryfy celnej, co następuje w drodze stosownego rozporządzenia UE. Istnieje również możliwość określenia podwyższenia poziomu stawek celnych w ramach ustanowionego plafonu taryfowego, w sytuacji w której napływające dane wskazują na nadmiernie wzmożony import w ramach otwartego plafonu taryfowego. W sytuacji zmniejszenia się strumienia importu, zamknięcie plafonu (czyli przywrócenie stawek celnych z taryfy celnej) może nie okazać się konieczne.
Podwyższenie poziomu stawek celnych w ramach otwartego plafonu taryfowego może nastąpić, o ile zostanie przekroczona ilość lub wartość towaru określona w rozporządzeniu o jego ustanowieniu, a jednocześnie istnieje potrzeba ograniczenia wielkości przywozu danego towaru dokonywanego przy zastosowaniu dotychczasowych stawek celnych (określonych w rozporządzeniu o plafonie taryfowym), ale nie ma jednocześnie konieczności przywrócenia stosowania stawek celnych określonych w taryfie celnej UE (a zatem wyższych).
Plafony taryfowe są administrowane bezpośrednio na granicy.
Preferencyjnym plafonem taryfowym jest uzgodniona w umowie międzynarodowej lub w ramach Światowej Organizacji Handlu (WTO) ilość towaru w przywozie na wspólny obszar celny, dla którego ustalono uprzywilejowane warunki dostępu do rynku Wspólnoty, poprzez wprowadzenie niższej stawki celne niż stawka celna wprowadzona dla importu towarów z kraju trzeciego zgodnie ze Scaloną Nomenklaturą.
Cechą charakterystyczną plafonu taryfowego jest to, że określona ilość lub wartość tego plafonu może być zrealizowana a nawet przekroczona, przed przywróceniem stawek celnych określonych w taryfie celnej.
Plafon taryfowy w przywozie na wspólnotowy obszar celny jest otwierany i zamykany przez Komisję Europejską w drodze rozporządzenia, które jest publikowane w Dz.Urz. Wspólnot Europejskich, zawiera:
- czas stosowania plafonu,
- towary nim objęte,
- kraj pochodzenia towarów,
- ilość i wartość towarów nim objętych (może być określona sama ilość lub wartość towaru),
- czasami określana jest częstotliwość, z jaką określone dane powinny być przesyłane do dyrekcji Generalnej ds. Ceł i Podatków Pośrednich Komisji Europejskiej.
Preferencyjne plafony taryfowe ustanawiane są coraz rzadziej, obecnie obowiązują przy przywozie zbóż z państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku.

11. Zdefiniuj preferencyjny kontyngent taryfowy.
Kontyngenty taryfowe to określona ilość towaru, która w okresie kontyngentowym (okresie na jaki kontyngent taryfowy ustanowiono) może być przywieziona i dopuszczona do obrotu po stawkach celnych preferencyjnych.
Poza takim kontyngentem taryfowym import jest możliwy, ale przy zastosowaniu stawek celnych wynikających z taryfy celnej. Upływ terminu na jaki ustanowiono kontyngent taryfowy lub wykorzystanie takiego kontyngentu taryfowego powoduje automatyczne naliczanie stawek wynikających z taryfy celnej UE.
Unijne kontyngenty taryfowe mogą być rozdysponowywane za pomocą systemu licencyjnego (pozwoleń na przywóz) lub bezpośrednio na granicy zgodnie z zasadą "kto pierwszy, ten lepszy" (w tym przypadku kontyngenty takie będą obsługiwane bezpośrednio przez organy celne na granicy).
Kontyngenty taryfowe na towary przemysłowe administrowane są na granicy ( nie wymagają pozwoleń ). Importer przy odprawie celnej na granicy podaje w dokumencie SAD numer kontyngentu, o który się stara, po czym - w razie udzielenia zgody przez KE (odbywa się to drogą elektroniczną ) - w urzędzie celnym uzyskuje informację .
Kontyngenty taryfowe na towary rolno-spożywcze są administrowane poprzez licencjonowanie (obowiązek uzyskania pozwolenia od Prezes Agencji Rynku Rolnego ).
Preferencyjnym kontyngentem taryfowym jest ustaloną w umowie międzynarodowej lub uzgodnioną ze Światową Organizacją Handlu (WTO) ilością towaru pochodzącą z danego kraju w przywozie na obszar celny Wspólnoty, dla której ustanawiane są korzystniejsze, niższe stawki celne niż stawka celna wprowadzona dla importu towarów z kraju trzeciego zgodnie ze Scaloną Nomenklaturą.
Preferencyjny kontyngent taryfowy ustanawiany jest w drodze rozporządzenia KE, opublikowanego w Dz.Urz. Wspólnot Europejskich. Określa ono m. in. następujące dane;
- czas jego obowiązywania,
- określenie towaru,
- pochodzenie towaru,
- ilość lub wartość towaru,
- sposób jego rozdysponowania.
Objęcie towaru procedurą dopuszczenia do obrotu z zastosowaniem niższych stawek celnych wymaga zaliczenia towaru w poczet tego kontyngentu.
Do skorzystania z tej instytucji niezbędne jest uzyskania pozwolenia.
Wniosek o przyznanie preferencyjnego kontyngentu taryfowego składa osoba zainteresowana przywozem na preferencyjnych zasadach towaru mająca siedzibę na terytorium Wspólnoty. Wniosek składany jest na Jednolitym Dokumencie Administracyjnym (SAD). Rejestrowane są one zgodnie z kolejnością złożenia zgłoszenia do procedury dopuszczenia do obrotu przedmiotowego towaru objętego kontyngentem. Wniosek jest akceptowany jeżeli dostarczony został w czasie obowiązywania kontyngentu a towar spełnia wymogi do zastosowania tego preferencyjnego środka taryfowego.

12. Jakie są różnice pomiędzy preferencyjny plafonem taryfowym a preferencyjnym kontyngentem taryfowym.
Kontyngenty taryfowe to określona ilość towaru, która w okresie kontyngentowym (okresie na jaki kontyngent taryfowy ustanowiono) może być przywieziona i dopuszczona do obrotu po stawkach celnych preferencyjnych. Poza takim kontyngentem taryfowym import jest możliwy, ale przy zastosowaniu stawek celnych wynikających z taryfy celnej. Upływ terminu na jaki ustanowiono kontyngent taryfowy lub wykorzystanie takiego kontyngentu taryfowego powoduje automatyczne naliczanie stawek wynikających z taryfy celnej UE.
Plafon taryfowy jest elastyczną formą kontyngentu taryfowego. Jego elastyczność polega na tym, że przekroczenie wielkości na jaką ten środek preferencyjny jest ustanawiany nie oznacza automatycznego zamknięcia możliwości importu po stawkach celnych preferencyjnych jakie tym plafonem taryfowym zostały ustanowione (tak jak ma to miejsce w przypadku kontyngentu taryfowego – jeżeli kontyngent taryfowy zostanie wyczerpany nie ma możliwości importu po obniżonych stawkach celnych w ramach tego środka). W przypadku plafonu taryfowego taka możliwość nadal istnieje, aż do czasu przywrócenia stosowania stawek celnych wynikających z Taryfy celnej, co następuje w drodze stosownego rozporządzenia UE.

13. Jakie znasz preferencje celne będące następstwem dwu lub wielostronnych umów międzynarodowych lub uzgodnień na forum Światowej Organizacji Handlu (WTO).
Preferencje celne to środki taryfowe stosowane wobec towarów przywożonych na wspólny obszar celny z określonych krajów trzecich powodujące obliczenie należności celnych w oparciu o niższą stawkę celną, niż ta która jest stosowana wobec towarów pochodzących z pozostałych krajów trzecich.
W/w Środki preferencyjne, zostały wskazane w umowach podpisanych pomiędzy Wspólnotami Europejskimi a niektórymi krajami (np. Meksyk, Republika Południowej Afryki), grupami krajów (np. EFTA) lub uzgodnione w ramach organizacji międzynarodowych (np. WTO).
Należą do nich;
- uprzywilejowane – obniżone stawki celne,
- preferencyjne kontyngenty taryfowe i preferencyjne plafony taryfowe.

14. Jakie znasz preferencje celne jednostronnie przyznane przez Unię Europejską.
Preferencyjne środki taryfowe jednostronnie wprowadzone przez Wspólnotę to zróżnicowany system preferencji stosowanych przy przywozie towarów na wspólnotowy obszar celnych z określonych krajów trzecich.
Ma on na celu stworzenie jednostronnych ułatwień w dostępie do własnego obszaru celnego towarom pochodzącym z krajów biedniejszym. Działanie takie, prowadzone przez bogate państwa europejskie ma służyć rozwojowi poprzez handel ewentualnie realizacje innych priorytetów stawianych przed wspólnotową polityką celną.
Na powyższy system składa się:
Autonomiczne zawieszenie ceł - doraźny, jednostronny instrument pozwalający na wprowadzeniu czasowych preferencji w przywozie towarów na wspólny obszar celny z krajów trzecich poprzez całkowite lub częściowe zawieszenie poboru ceł w stosunku do określonych towarów. Jego celem jest umożliwienie preferencyjnego przywozu na teren Wspólnoty towarów w stosunku do, których występują stałe lub czasowe niedobory np. niektóre surowce, półfabrykaty nie występujące i nie produkowane na wspólnym obszarze celnym.
Autonomiczny kontyngent taryfowy pozwalający na całkowite lub częściowe zawieszenie ceł w stosunku do określonej ilości towaru przywożonego na wspólny obszar celny z krajów trzecich. Może dotyczyć wyłącznie surowców, materiałów i komponenty nieprodukowanych we Wspólnocie (albo w krajach objętych preferencjami celnymi) ewentualnie wytwarzanych w niewystarczającej ilości lub nieodpowiedniej jakości. Nie mogą być nimi objęte wyroby gotowe.

15. Co to jest Generalny System Preferencji Celnych i wobec jakiej grupy krajów jest stosowany.
Preferencyjne środki taryfowe jednostronnie wprowadzone przez Wspólnotę to zróżnicowany system preferencji stosowanych przy przywozie towarów na wspólnotowy obszar celnych z określonych krajów trzecich.
Zasadą tego systemu jest wspólne, stworzenie jednostronnych ułatwień w dostępie do własnego obszaru celnego towarom pochodzącym z krajów biedniejszym. Działanie takie, prowadzone przez bogate państwa europejskie ma służyć rozwojowi poprzez handel ewentualnie realizacje innych priorytetów stawianych przed wspólnotową polityką celną.
Jednym z systemów jest Generalny System Preferencji (GSP), z którego korzystają kraje najbiedniejsze i kraje rozwijające się ( małe, wyspiarskie, bez dostępu do morza) ;

16. Co to jest system preferencji celnych krajów Afryki, Karaibów i Pacyfiku (AKP).
i wobec jakich krajów jest stosowany.
Kraje AKP to byłe kolonie i terytoria zamorskie państw członkowskich, które zostały stowarzyszone z WE. Istotnym elementem tego stowarzyszenia są preferencyjne warunki dostępu do rynku UE dla towarów pochodzących z tych krajów.
Jednostronne preferencje celne udzielone ww. krajom są szersze niż udzielone krajom objętym systemem GSP, przewidują bezcłowy import z krajów AKP większości wyrobów przemysłowych i korzystne warunki importu art. rolnych.
W 2000 roku w Cotonou podpisano umowę o partnerstwie pomiędzy WE a krajami AKP, która do końca 2007 r.( w okresie przejściowym ) utrzymywała jednostronne preferencje dla państw AKP, dla najlepiej rozwiniętych państw preferencje zastąpiono umowami o partnerstwie gospodarczym, natomiast dla najsłabiej rozwiniętych państw przewidziano inicjatywę „Wszystko oprócz broni” ułatwiającą dostęp do rynku wewnętrznego UE.

17. Wymień przesłanki pozaekonomiczne mogące stanowić podstawę przyznania preferencji celnych przy przywozie towarów na wspólny obszar celny.
Przyznanie preferencji celnych w przywozie towarów na terytorium Unii Europejskiej może stanowić swoistą premią dla kraju postępującemu zgodnie z zaleceniami społeczności międzynarodowej. Przykładowo mogą być one udzielone państwom przestrzegającym przepisów dotyczących: ochrony praw człowieka, prawa pracy, ochrony środowiska, zwalczającym produkcję i przemyt narkotyków.

18. Jakie znasz środki ochrony ekonomicznej wspólnego obszaru celnego przed przywozem towarów z krajów trzecich.
Środki antydumpingowe. Są one najczęściej stosowanym w Unii Europejskiej instrumentem ochrony handlu. Środki antydumpingowe odnoszą się do towarów przywożonych do Unii Europejskiej po cenach niższych od ich wartości normalnej na rynku krajowym – zazwyczaj z powodu braku konkurencji i/lub wskutek ingerencji państwa w proces produkcji, dzięki której eksporter może sztucznie obniżyć koszty wywozu. Dumping jest szkodliwy dla producentów w UE, ale również w krajach trzecich, które konkurują o dostęp do rynku UE. Typowymi przykładami zakłóceń prowadzących do dumpingu są: znaczące bariery taryfowe i pozataryfowe, niewystarczające egzekwowanie reguł konkurencji, ulgi w podatku eksportowym; sztucznie zaniżane ceny surowców i/lub energii. Jeżeli wyniki dochodzenia przeprowadzonego przez UE wskazują, że taki przywóz wyrządza szkodę producentom UE, przepisy antydumpingowe umożliwiają zastosowanie środków zaradczych w celu naprawienia szkody. Zazwyczaj sprowadza się to do nałożenia cła na przywóz po cenach dumpingowych
Środki antysubsydyjne. Są one podobne do środków antydumpingowych. Jedyna różnica polega na tym, że korygują one w szczególności zakłócające handel skutki subsydiów podlegających sankcjom na mocy porozumienia WTO wobec zagranicznych producentów w przypadku, gdy można wykazać, że wyrządzają one szkodę producentom UE.
Środki ochronne. Różnią się od pozostałych środków, ponieważ nie koncentrują się na tym, czy handel jest uczciwy czy nie, ale na zmianach wielkości przywozu następujących tak szybko i w takiej skali, że nie można oczekiwać, aby producenci UE w rozsądnym czasie zdołali się dostosować do zmienionych przepływów handlowych. W takiej sytuacji reguły WTO i przepisy UE pozwalają na krótkoterminowe wprowadzenie ograniczeń w przywozie, by okresowo pomóc przemysłowi w przystosowaniu się do gwałtownego napływu towarów. Tej przejściowej możliwości swobodniejszego działania towarzyszy wyraźnie określony obowiązek przeprowadzenia restrukturyzacji.

19. Pojęcie dumpingu i subwencji, jakie są różnice.
Dumping, to wg Porozumienia WTO sytuacja gdy cena eksportowa towaru jest niższa od jego tzw. wartości normalnej. Wartość normalna jest to cena po jakiej dany towar jest sprzedawany w normalnym obrocie handlowym na rynku kraju, z którego towar jest eksportowany (kraj eksportu).
Subwencja zapomoga) - nieodpłatna i bezzwrotna udzielana najczęściej przez Państwo podmiotom (np. jednostkom samorządu terytorialnego, prywatnym przedsiębiorstwom, organizacjom społecznym i osobom fizycznym ) dla poparcia ich działalności.
Wyróżnia się:
subwencje ogólne - to pomoc finansowa udzielana przez państwo innym podmiotom na podstawie kryteriów obiektywnych np. liczby mieszkańców
subwencje przedmiotowe - to bezzwrotna pomoc finansowa przeznaczana na realizację konkretnych zadań np. dopłata do kredytów dla rolników, dopłata do czynszów komunalnych itp. (tzn. na konkretny cel – celowość wydatkowania przyznawanych przez państwo środków)

20. Jaki muszą być spełnione łącznie przesłanki aby można było wprowadzić środki antydumpingowe.
Dla wprowadzenia środków antydumpingowych nie jest wystarczające jedynie stwierdzenie zaistnienia dumpingu. Spełnione bowiem muszą być łącznie dalsze warunki, tj.:
• przemysł Wspólnoty musi ponieść szkodę, co zgodnie z postanowieniami art. 3.1 rozporządzenia obejmuje zarówno szkodę rzeczywistą, jak i groźbę wyrządzenia szkody lub znaczne opóźnienie powstania gałęzi wspólnotowego przemysłu,
• istnieje związek przyczynowy między importem po cenach dumpingowych a szkodą,
• nałożenie środków antydumpingowych musi leżeć w interesie Wspólnoty (w odniesieniu zarówno do producentów, jak i konsumentów).

21. W jaki sposób może być ustalone cło antydumpingowe.
Cło antydumpingowe może być zastosowane jako cło ad valorem (% wartości celnej towaru), cło specyficzne (kwota cła na jednostkę towaru), cło oparte na cenie referencyjnej (minimalnej) lub cło mieszane.
Wysokość cła antydumpingowego nie może być wyższa niż ustalony margines dumpingu. W związku z tym cła w różnej wysokości ustanawiane są dla różnych eksporterów, w zależności od wielkości ustanowionego dla nich marginesu dumpingu. W przypadku gdy poszczególni eksporterzy nie współpracowali z Komisją Europejską w toku postępowania lub badanie ograniczało się tylko do niektórych przedsiębiorstw – reprezentantów z powodu dużego rozproszenia przemysłu stosowane jest tzw. cło rezydualne (w takiej samej wysokości odnoszące się do całego eksportu towaru pochodzącego z danego kraju).
Cło antydumpingowe ustanowione jest w wysokości mniejszej niż margines dumpingu, jeżeli prowadząca postępowanie Komisja Europejska ustali, że jest to wystarczające do wyeliminowania szkody (zasada „niższego cła” – „lesser duty” rule).
Margines dumpingu obliczany jest zasadniczo dla wszystkich eksporterów podejrzanych o stosowanie dumpingu i najczęściej jest on różny dla poszczególnych eksporterów w ramach danego kraju. Jeżeli stwierdzono występowanie marginesu dumpingu poniżej 2% ceny eksportowej traktuje się to jako brak dumpingu i odstępuje od nakładania środków antydumpingowych.
Środki antydumpingowe wprowadzane są na okres 5 lat z możliwością przedłużenia w wyniku postępowania przeglądowego.

22. W jakich okolicznościach ma miejsce subsydiowanie towarów w międzynarodowym obrocie towarowym.
Subsydiowanie jest drugim poza dumpingiem zjawiskiem, które może być traktowane jako element nieuczciwej konkurencji, jeżeli przysparza eksporterom nieuzasadnionych korzyści i daje im przewagę nad producentami Wspólnoty.
Subsydium to wg WTO, materialny wkład przez rząd lub podmiot publiczny w postaci:
- bezpośredniego transferu funduszy, lub potencjalnego transferu (np. gwarancja kredytowa),
- zaniechania poboru należnych składek i płatności ( podatków, składek na ubezpieczenie społeczne opłat itp.),
- dostarczenia dóbr lub usług,
który przysparza korzyści beneficjantowi (podmiotowi gospodarczemu).

23. Jakie rodzaje subsydiów nie podlegają ochronie w międzynarodowym obrocie towarowym.
Samo stwierdzenie występowania subsydiowania produkcji czy sprzedaży jakiegoś towaru na teren Wspólnoty nie jest wystarczającą przesłanką do zastosowania środków wyrównawczych. Konieczne jest stwierdzenie występowania szkody materialnej, którą ponosi przemysł Wspólnoty (szkoda może mieć formę również zagrożenia szkodą lub istotnego opóźnienia w powstaniu przemysłu Wspólnoty), związku przyczynowego między subsydiowanym importem a tą szkodą oraz braku przeciwwskazań z punktu widzenia interesu Wspólnoty. Do ustalenia dodatkowych, obok subsydiowania warunków wprowadzenia środków antysubsydyjnych stosuje się metody identyczne jak w postępowaniu antydumpingowym.

24. W jakich okolicznościach i w jakiej formie można zastosować środek ochrony związany z nadmiernym przywozem towarów na wspólny obszar celny.
Zgodnie z Porozumieniem WTO w sprawie środków ochronnych, środki te mogą być zastosowane w wyjątkowych sytuacjach:
- w przypadku, gdy ( w okresie co najmniej 3 ostatnich lat ) import wzrasta tak szybko i na takich warunkach, że wyrządza poważną szkodę krajowym producentom,
- wzrost ten musi być wynikiem nieprzewidzianych okoliczności związanych z koncesjami przyznanymi w ramach WTO.
W przypadku ich zastosowania, są stosowane przeciwko całemu importowi danego produktu niezależnie od jego kraju pochodzenia.
Prawo UE dopuszcza zastosowania ograniczeń w imporcie w stosunku do członków WTO wyłącznie na zasadach przewidzianych w tym porozumieniu (jednocześnie występujący: gwałtowny wzrost importu, warunki powodujące poważną szkodę dla przemysłu Wspólnoty oraz nieprzewidziane okoliczności), natomiast w stosunku do krajów nie będących członkami WTO może być spełniony tylko jeden z warunków: gwałtowny wzrost przywozu lub warunki powodujące szkodę.
środki ochronne:
- ograniczenia ilościowe ( ustanowienie kontyngentu w pewnej wysokości, wydawanie pozwoleń na import )
- dodatkowa opłata celna
- połączenie kontyngentu z dodatkową opłatą celną (naliczanej od nadwyżki ponad kontyngent)
Środki ochronne można wprowadzić na okres 4 lat, z możliwością tylko jednokrotnego przedłużenia na okres następnych.

25. Jakie towary naruszają prawa własności intelektualnej w międzynarodowym obrocie towarowym, podaj ich definicję.
Towary naruszające prawo własności intelektualnej" oznaczają:
a) "towary podrobione", a mianowicie:
i) towary, łącznie z ich opakowaniem, oznaczone bez zezwolenia znakiem towarowym, który jest identyczny ze znakiem towarowym ważnie zarejestrowanym, odnoszącym się do towarów tego samego rodzaju, lub których istotnych aspektów nie można odróżnić od takiego znaku towarowego i które w związku z tym naruszają prawa posiadacza danego znaku towarowego zgodnie z prawem wspólnotowym
ii) wszelki symbol znaku towarowego (włącznie z logo, etykietą, naklejką, broszurą, instrukcją użytkowania lub dokument gwarancyjny oznaczony takim symbolem), również przedstawiony osobno, na takich samych warunkach jak towary określone w i);
iii) opakowania towarów podrabianych oznaczone znakiem towarowym, prezentowane oddzielnie, na takich samych warunkach jak towary określone w literze i);
b) "towary pirackie" oznaczają towary, które są kopią lub zawierają kopie wykonane bez zgody posiadacza prawa autorskiego lub praw pokrewnych lub posiadacza prawa do wzoru bez względu na to czy zarejestrowanego zgodnie z prawem krajowym, czy nie, lub osoby upoważnionej przez posiadacza prawa w kraju produkcji, w przypadku gdy wytwarzanie takich kopii stanowiłoby naruszenie tego prawa na mocy rozporządzenia Rady (WE) nr 6/2002 z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie wzorów wspólnotowych [6] lub prawem Państwa Członkowskiego, w którym złożono wniosek o podjęcie działań przez organy celne;
c) towary, które w Państwie Członkowskim, w którym złożono wniosek o podjęcie działania przez organy celne, naruszają:
i) patent na mocy prawa tego Państwa Członkowskiego;
ii) dodatkowe świadectwo ochronne, które przewiduje rozporządzenie Rady (EWG) nr 1768/92 [7] oraz rozporządzeniu (WE) nr 1610/96 Parlamentu Europejskiego i Rady [8];
iii) krajowy system ochrony odmian roślin na mocy prawa tego Państwa Członkowskiego lub wspólnotowy system ochrony odmian roślin, które przewiduje rozporządzenie Rady (WE) nr 2100/94 [9];
iv) nazwę pochodzenia lub oznaczenia geograficzne na mocy prawa tego Państwa Członkowskiego lub rozporządzenia Rady (EWG) nr 2081/92 [10] oraz (WE) nr 1493/1999 [11];
v) nazwy geograficzne, które przewiduje rozporządzenie Rady (EWG) nr 1576/89 [12].

26. Wymień główne umowy i konwencje międzynarodowe w sprawach celnych. Pytajnik

27. Jakie konwencje i porozumienia międzynarodowe regulują stosowanie tzw. elementów kalkulacyjnych. Pytajnik

28. Scharakteryzuj konwencje w sprawie harmonizacji postępowania celnego z Koyto. Pytajnik

29. Wymień główne postanowienia konwencji TIR:
W celu zapewnienia możliwości przewozu towarów z minimalną ingerencją przejściowych
urzędów celnych oraz aby dać maksymalne zabezpieczenie dla władz celnych, przepisy TIR zawierają pięć podstawowych wymogów - pięć filarów tranzytowego systemu celnego TIR.
(1) Towary powinny być przewożone pojazdami i kontenerami zabezpieczonymi celnie (aby żaden towar nie mógł być wyjęty z zamkniętej części pojazdu lub do niej włożony bez pozostawienia widocznych śladów włamania lub bez zerwania zamknięcia celnego, aby nie zawierały żadnej ukrytej przestrzeni, w której można by ukryć towary, aby wszystkie miejsca mogące pomieścić towary były łatwo dostępne dla kontroli celnej)
(2) Podczas przewozu, ewentualne cła i podatki powinny być zabezpieczone międzynarodowymi
gwarancjami;
(3) Towarom powinien towarzyszyć międzynarodowo akceptowany dokument celny (karnet TIR),
otworzony w kraju wyjazdu i używany jako dokument nadzoru celnego w krajach wyjściowych,
tranzytowych i docelowych;
(4) Środki nadzoru celnego podjęte w kraju wyjściowym powinny być akceptowane przez wszystkie
kraje tranzytowe i docelowe;
(5) Dostęp do procedur TIR dla:
− narodowych stowarzyszeń wydających karnety TIR; i
− osób fizycznych i prawnych stosujących karnety TIR
powinien być zatwierdzony przez kompetentne władze państwowe.

30. Wymień wspólne zadania administracji celnych w państwach członkowskich Unii Europejskiej. Pytajnik

DamianoM

1. Piskorska Agnieszka - 5,0
2. Tyno Przemysław – 3,0
3. Szyłobryt Elżbieta – 4,0
4. Cisek Dominik – 3,0
5. Migła Damian nr alb. 29976 – 5,0
6. Gielarowiec Jakub – 3,0
7. Bąk Adrian – 3,5
8. Duszyńska Bożena – 4,0
9. Mernier Agnieszka – 4,5
10. Trzciniecka Aneta - 4,0
11. Pietrzyka Agnieszka – 3,5
12. Ruchlewicz Agnieszka – 4,5
13. Zubrzycka Justyna – 4,0
14. Pelczar Natalia – 4,5
15. Kułak Marzena – 4,5
16. Załuska Edyta – 4,0
17. Prynon Damian – 3,0
18. Socha Monika – 3,0
19. Nosal Ewelina – 3,0
20. Urban Mateusz – 3,0
21. Ryznar Krzysztof – 3,0
22. Bieniek Paweł – 3,5
23. Sikora Grzegorz – 3,0
24. Kowal Konrad (chyba) – 3,0
25. Rokosz Karolina – 5,0
26. Furman Marcin – 3,0
27. Nowacka Iwona – 4,0
28. Stasiak Małgorzata – 5,0
29. Zabornia Łukasz – 4,0
30. Kania Iwona – 4,5
31. Kania Dominik – 4,5
32. Stasiowska Katarzyna 4,5
33. Sochacka Natalia – 4,0
34. Kulpa Patrycja 3,0

Przepraszam za ewentualne pomyłki w pisowni nazwisk i imion
Większość z Państwa popełniło błąd przy pytaniu dotyczącym aktów wspólnotowego prawa celnego – trzeba było po prostu wymienić je, a nie pisać, że mają one np. charakter materialny, proceduralny i ustrojowy.

Ewelina21

DamianoM dzięki Oczko

[link widoczny dla zalogowanych]

DamianoM

wpisy bedzie mozna dokonac 28 czerwca o godzinie 8 a jak ktos nie bedzie mogl to dr bedzie obecny na poczatku lipca, niema za co Ewelinko zawsze do uslug Uśmiech

DamianoM

takze przyjdzcie ludziska z tej grupy na wpisy zebysmy nie musieli szukac gdzies dr potem i jak ktos ma znajomych z grupy I tez im przekazcie o wpisach dnia 28 o godzinie 8 pozdrawiam!

czarna

tak tylko w sobote jest tez wpis z socjologii...